27. POLONIA ET HVNGARIA NVOVA TAVOLA

Skala 1:4000000; skala przybliżona

Drzeworyt czarno-biały, mapa przeglądowa

Geographia ¦ vniversalis, vetvs et nova, ¦ complectens ¦ Clavdii Pto-¦lemaei Alexandrini enarratio¦nis libros VIII. ¦… Kolofon: Basileae per Henrichvm Petrvm ¦ Mense Avgvsto, An. M. D. XLV.

Willibald Pirckheimer

Mapa pochodzi z trzeciego wydania Geografii… C. Ptolemeusza opracowanego przez S. Münstera, w tłumaczeniu W. Pirckheymera. Willibald Pirckheimer (5 grudnia 1470 r. – 22 grudnia 1530 r.) Był niemieckim prawnikiem, pisarzem i renesansowym humanistą, zamożną i wybitną postacią. Mieszkał w Norymberdze w XVI wieku, był członkiem rady miasta przez dwie kadencje. Był najbliższym przyjacielem artysty Albrechta Dürera, który wykonał wiele jego portretów, oraz bliskim przyjacielem wielkiego humanisty i teologa Erazma z Rotterdamu. Urodzony w Eichstätt w Bawarii, syn prawnika dr Johannesa Pirckheimera, kształcił się we Włoszech, przez siedem lat studiował prawo w Padwie i Pawii. Jego żona nazywała się Cresencia i mieli przynajmniej córkę Felicitas. Jego starsza siostra Caritas (1467–1532) była przełożoną klasztoru franciszkańskiego św. Klary w Norymberdze (kierowała także szkołą dziewcząt dla wyższej klasy miasta). Seria drzeworytów Virgin została poświęcona życiu Dürera. Pirckheimer  prawdopodobnie poznał go w 1495 r. Był członkiem grupy humanistów z Norymbergi, w tym Conrada Celtisa, Sebalda Schreyera i Hartmanna Schedela (autora Kroniki Norymberskiej). Był także konsultowany przez Świętego Cesarza Rzymskiego Maksymiliana I w sprawach literackich. Przetłumaczył wiele tekstów klasycznych z łaciny na niemiecki (a także z greki na łacinę). Był zwolennikiem tłumaczenia „sensownie”, a nie przesadnie, „kolorowanego”. Między innymi redagował i opublikował wydanie Geografii Ptole meusza w 1525 r. W 1499 r. Pirckheimer został wybrany przez Radę Miasta do dowodzenia ich kontyngentem w armii cesarskiej podczas wojny szwabskiej przeciwko Szwajcarom. Po powrocie miasto obdarzyło go złotymi honorowymi insygniami. Wzmiankę op tym można znaleźć w grawerowanym przez Dürera memoriale z około 1502 r. Ponieważ Dürer nie otrzymał klasycznego wykształcenia, zwykle przyjmuje się, że znaczna część tekstów dotyczących klasycznej i humanistycznej nauki w jego pracach, zwłaszcza jego grafikach, odzwierciedlała jego dyskusje z Pirckheimerem. Godnym uwagi przykładem jest Melencolia I. Pirckheimer pożyczył Dürerowi pieniądze na jego drugą podróż do Włoch w roku 1506/07, a dziesięć listów Dürera skierowanych do Pirckheimera, którw ppisał w czasie pobytu we Włoszech, pokazuje ich bliską przyjaźń, choć z odrobiną uszczpliwości. Wnuk Pirckheimera Willibald Imhoff kupił pozostałe kolekcje i dokumenty Dürera. Większość własnej biblioteki Pirckheimera, słynnej w tamtych czasach, została sprzedana przez kolejnego potomka Imhoffa hrabiemu Arundel w 1636 r. Większość biblioteki Arundel została przekazana Towarzystwu Królewskiemu w 1678 r. Niektóre prace Pirckheimera pozostały tam (85 zidentyfikowano), ale wiele innych zostało sprzedanych z Royal Society, Bernardowi Quaritchowi w 1873 r., teszta rozproszyła sieę za pośrednictwem Sotheby’s w 1925 r. Pirckheimer zmarł w Norymberdze w wieku 60 lat. Podobnie jak Dürer, jest pochowany na cmentarzu Johannis-kirche w Norymberdze. Portret Pirckheimera pojawia się na banknocie 100 miliardów wydanym w okresie Republiki Weimarskiej w Niemczech.Mapy odbite z klocków użytych do druku wydania pierwszego (1540) i drugiego (1549). Na SE poza ramka ołówkiem: „1552”.Na odwrocie w ozdobnej winiecie: „POLONIAE ¦ ET VNGARIAE DESCRIPTIO, Vngariæ regio… …sunt diuitiae.”, „48„. Na NE ołówkiem: „M brak”, na SE ołówkiem: „Wg Wapowskiego ¦ 11 288 ¦… “, “(1540 po raz pierwszy ¦ Ptolemeusz – Holbein 1552”.

Rzeźba: kopczyki
Hydrografia: rzeki, jeziora
Nazewnictwo: hydrografia, prowincje, państwa
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami i oznaczone graficznie co 1°
Ramka: trapezoidalna
Format: r: 281×375, a: 326×407

Kolekcja:         Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00395-36890

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)