24. Landtafel des Ungerlands ¦ Polands…

Skala 1:7000000; skala przybliżona

Drzeworyt czarno-biały, mapa ogólnogeograficzna

Cosmographia. ¦ Beschreibu[n]g ¦ aller Lender Durch ¦ Sebastianum Munsterum ¦ in welcher begriffen, ¦ Aller Volcker, Herrschafften, ¦ Stetten, vnd namhafftiger flecken, herkom[m]en: ¦ Sitten, gebreüch, ordnung, glauben, secten, vnd hantie¦rung, durch die gantze welt, vnd fürnem-¦lich Teütscher nation… Gedruckt zu Bazylea durch Henrichum ¦ Petri. Anno M.D.XLiiij.

Sebastian Münster

Mapa pochodzi z pierwszego wydania słynnego dzieła Cosmographia… S. Münstera. Ukazało się ono jednocześnie po niemiecku i po łacinie. Wśród 26 map 4 dotyczą terenów Polski, dwie z nich odbite zostały z płyt przygotowanych do Münsterowskiego wydania Geografii…Ptolemeusza z 1540 roku, jedna, dotycząca Śląska z płyty przygotowanej do wydania z roku 1545. Sebastian Münster (20 stycznia 1488 r. – 26 maja 1552 r.) Był niemieckim kartografem, kosmografem, uczonym hebrajskim i chrześcijańskim. Jego dzieło, Cosmographia z 1544 r., Było najwcześniejszym niemieckim opisem świata. Urodził się w Ingelheim, niedaleko Moguncji, syn Andreasa Münstera. Jego rodzice i inni przodkowie byli rolnikami. W 1505 r. Wstąpił do zakonu franciszkanów. Cztery lata później wstąpił do klasztoru, gdzie został uczniem Konrada Pelikana. Münster ukończył studia na uniwersytecie w Tybindze w 1518 roku. Jego absolwentem był Johannes Stöffler. Opuścił franciszkanów dla Kościoła luterańskiego, aby przyjąć katedrę na zdominowanym przez Kościół Reformowany Uniwersytecie w Bazylei w 1529 r. Od dawna interesował się luteranami, a podczas wojny chłopów niemieckich jako mnich był wielokrotnie atakowany. Profesor hebrajski i uczeń Eliasa Levity, zredagował hebrajską Biblię (2 tomy. Fol., Bazylea, 1534–1535), wraz z tłumaczeniem łacińskim i dużą liczbą adnotacji. Był pierwszym Niemcem, który wydał wydanie Biblii hebrajskiej. Opublikował więcej niż jedną gramatykę hebrajską i jako pierwszy przygotował Grammatica Chaldaica (Bazylea, 1527). Jego prace leksykograficzne obejmowały Dictionarium Chaldaicum (1527) i trilingue Dictionarium dla łaciny, greki i hebrajskiego w 1530 r. W 1536 r. Wydał Mappa Europae (mapę Europy). W 1537 r. Opublikował hebrajską Ewangelię Mateusza, którą przygotował dla hiszpańskich Żydów, których nawrócił. W 1540 r. Opublikował łacińskie wydanie Geografii Ptolemeusza z ilustracjami. Edycja 1550 zawiera miasta, portrety i kostiumy. Te wydania, wydrukowane w Niemczech, są najbardziej cenionymi opracowaniami Geografii. Inne dzieła wydanie później, to Horologiographia (traktat o wybieraniu numeru – konstruowanie zegarów słonecznych, Bazylea, 1531) i Organum Uranicum (traktat o ruchach planetarnych, 1536). Jego Kosmografia z 1544 roku była najwcześniejszym niemieckojęzycznym opisem świata. Miał wiele wydań w różnych językach, w tym łacińskim, francuskim, włoskim, angielskim, a nawet czeskim. Kosmografia była jednym z najbardziej udanych i popularnych dzieł XVI wieku. Wydano je w 24 edycjach w ciągu 100 lat. Sukces ten był spowodowany między innymi fascynującymi drzeworytami (niektóre Hansa Holbeina Młodszego, Ursa Grafa, Hansa Rudolpha Manuela Deutscha i Davida Kandel’a), a także pierwszą, która wprowadziła „osobne mapy dla każdego z czterech znanych wówczas kontynentów – Ameryki, Afryka, Azja i Europa”. Było to najważniejsze dzieło w ożywieniu geografii w XVI-wiecznej Europie. Ostatnie niemieckie wydanie zostało opublikowane w 1628 r., Długo po jego śmierci. Munster był również znany jako tłumacz Biblii hebrajskiej (Hebraica Biblia). Jego wydanie zostało opublikowane w dwóch tomach (1546) w Bazylei. Pierwszy tom zawiera Genesis-2 Kings, zgodnie z porządkiem kodeksów masoreckich. Drugi tom zawiera pisma Proroków (większy i mniejszy), Psalmy, Hioba, Przysłowie, Daniela, Kroniki i Pięć zwojów (Pieśń pieśni, Rut, Lamentacje, Kaznodzieje i Estera). Jego Rudimenta Mathematica została opublikowana w Bazylei w 1551 r. Zmarł w Bazylei w okresie zarazy w 1552 r. Jego nagrobek opisał go jako Ezrę i Strabo narodu niemieckiego. Na odwrocie karta tytułowa ozdobna: „Sarmatia Evropa. ¦ Des Ungerlandes: ¦ des ¦  Polonandes ¦  Russen ¦  Lit:¦taw ¦ Walachen ¦Bulgarey ¦u.Beschreibung: wel: ¦che Lander Ptolemeus mit einander nennt Sarmatiam Europaem.”, „VG„. Opisane strony świata: Sept:,Meri:, Orie:, Occi:, ubytki w linii ramki. Na odwrocie ołówkiem na NE; „M(289)/30,000”,na SE: „Münster ¦ cca 1575 ¦ 31Ľ x 35 cms”.

Rzeźba:            kopczyki
Osiedla: sygnatura obrazkowa nieregularna
Hydrografia:    rzeki, jeziora
Nazewnictwo:  hydrografia, prowincje, państwa, osiedla
Ramka:            zwykła
Format:            r: 312×359, a: 355×411

Kolekcja:      Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00171-05010

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)