25. MARCHIONATUS ¦ BRANDENBURGICI ¦ ET…

Skala 1:600000; skala przybliżona podziałki liniowe: „Milliaria Germanica Communia 15 in uno Gradu.„, „Milliaria Gallica Communia sive Hore itineris 20 in uno Gradu„, „Milliaria Magna Italica sive Anglica Communia.„

Miedzioryt kolorowany, mapa ogólnogeograficzna.

Atlas (Friderik de Wit). Amsterdam (1703) par Pierre Mortier

Mapa opracowana przez niemieckiego sprzedawcę map i geografa F. de Witt’a. Frede rick de Wit (1629/1630 – 1706) był holenderskim kartografem i artystą, który rysował, drukował i sprzedawał mapy. Na mapach widnieje jego imię Frederic, Frederik, Frederico i Fredericus (Latinised). Jego nazwisko jest również zapisane jako de Witt i de Widt. Urodził się w Gouda i zmarł w Amsterdamie. Był założycielem firmy grawerskiej. Frederick de Wit urodził się jako Frederick Hendricksz lub Frederick syn Hendrick w rodzinie protestanckiej w latach 1629/30 w Gouda, małym mieście w prowincji Holandii, jednej z siedmiu zjedno-czonych prowincji Holandii. Jego ojciec Hendrick Fredericsz (1608 – 29 lipca 1668) był producentem mieczy i sztyletów, a jego matka Neeltij Joosten (zm. Przed 1658) była córką kupca w Gouda. Fryderyk ożenił się 29 sierpnia 1661 r. Z Marią van der Way (1632–1711), córką zamożnego kupca katolickiego w Amsterdamie. Od ok. 1648 aż do śmierci pod koniec lipca 1706 r. Frederick de Wit mieszkał i pracował w Amsterdamie. Fryderyk i Maria mieli siedmioro dzieci, ale przeżył je tylko jeden Franciszek Xaverius (1666–1727). W 1648 r., Podczas szczytu holenderskiego złotego wieku, De Wit przeprowadził się z Goudy do Amsterdamu. Już w 1654 r. Otworzył drukarnię i sklep pod nazwą „De Drie Crabben” (Trzy Kraby), która była również nazwą jego domu na Kalverstraat. W 1655 r. De Wit zmienił nazwę swojego sklepu na „Witte Pascaert” (biała mapa). Pod tą nazwą De Wit i jego firma stały się znane na całym świecie. Pierwszymi obrazami kartograficznymi, które wyrył De Wit, był plan Haarlema datowany na 1648, a jakiś czas przed 1649 r. De Wit wyrył widoki – mapy miast Rijsel i Doornik, które pojawiły się w bogato ilustrowanej Flandrii Illustrata autorstwa flamandzkiego historyka Antoniusa Sanderusa. Morska mapa Hiszpanii (z zachodnią Francją i północnym Marokiem), datowana na 1654. Wschód znajduje się na tej mapie. Pierwsze mapy wyryte przez De Wit zostały opublikowane w 1654 r. Pod adresem „De Drie Crabben”. Pierwszą mapą, która została grawerowana i datowana przez De Wit, była mapa Danii: „REGNI DANIÆ Accuratissima delineatio Perfeckte Kaerte van 't CONJNCKRYCK DENEMARCKEN” w 1659 r. Jego pierwsze mapy świata, „NOVA TOTIUS TERRARUM ORBIS TABULA AUCTORE F. DE WIT” (ok. 43 × 55 cm) i Nova Totius Terrarum Orbis Tabula (mapa ścienna ok. 140 × 190 cm) pojawiła się około 1660 r. Jego Atlas zaczął pojawiać się około 1662 r. i do 1671 r. obejmował od 17 do 151 map każda. W latach 90. XIX wieku zaczął używać nowej strony tytułowej „Atlas Maior”, ale nadal korzystał ze swojej starej strony tytułowej. Jego atlas Niskich Krajów opublikowany po raz pierwszy w 1667 r. został nazwany Nieuw Kaertboeck van de XVII Nederlandse Provinciën i zawierał 14–25 map. De Wit szybko opracował swój pierwszy mały atlas folio, który zawierał głównie mapy wydrukowane z płyt, które nabył, do atlasu z 27 mapami wygrawerowanymi przez niego lub dla niego. W 1671 r. opublikował duży atlas folio z aż 100 mapami. Mniejsze atlasy z 17 lub 27 lub 51 mapami wciąż można było kupić, a do połowy lat 70. XVI wieku w jego sklepie można było kupić atlas aż 151 map i map. Jego atlasy kosztowały od 7 do 20 guldenów w zależności od liczby map, koloru i jakości oprawy (47 lub 70 do 160 lub 240 USD dziś). W 1675 r. De Wit wydał nowy atlas żeglarski. Mapy w tym atlasie zastąpiły wcześniejsze z 1664 r., Które są dziś znane tylko w czterech powiązanych przykładach i kilku luźnych kopiach. Nowe mapy De Wit zostały sprzedane w

książce z mapami i jako część jego atlasów. De Wit opublikował nie mniej niż 158 map lądowych i 43 mapy na osobnych arkuszach folio. W 1695 roku De Wit zaczął publikować atlas miejski Holandii po tym, jak nabył dużą liczbę planów miasta na aukcji płyt drukarskich słynnej firmy wydawniczej Blaeu. Datowanie map w atlasach De Wit są uważane  za trudne,  ponieważ  zwykle  na mapach nie zapisano żadnych dat, a ich daty publikacji wydłużyły się na wiele lat. Dzięki małżeństwu z Marią van der Way w 1661 r. Uzyskał w 1662 r. Prawa do obywatelstwa amsterdamskiego i mógł zostać członkiem gildii św. Łukasza w 1664 r. W 1689 r. De Wit złożył wniosek i otrzymał piętnastoletni przywilej od stanów Holandii i Fryzji Zachodniej, który chronił jego prawo do publikowania i sprzedaży swoich map. Następnie w 1694 roku otrzymał prawaobywatela miasta Amsterdam. Po śmierci Fryderyka Wita w 1706 roku jego żona Maria kontynuowała działalność przez cztery lata drukując i edytując mapy De Wita do 1710 roku. Ponieważ jednak syn De Wita Franciscus był już wtedy dobrze prosperującym handlarzem ryb i mało inte resował się biznesem ojca, nie przejął wydawnictwa. W 1710 r. Maria sprzedała firmę na aukcji. Na aukcji większość płyt atlasowych i część mapy ściennej sprzedano Pieterowi Mortie (1661–1711), geograf, grawer miedziany, drukarka i wydawca z Amsterdamu. Po śmierci Mortiera jego firma ostatecznie przeszła na własność jego syna, Cornelisa Mortiera i Johannesa Covensa I, którzy wspólnie założyli Covens & Mortier 20 listopada 1721 r. Covens & Mortier stał się jednym z największych wydawnictw kartograficznych XVIII wieku. 27 tablic z jego atlasu morskiego z 1675 r. Zostało sprzedanych na aukcji w 1710 r., Sprzedającemu w Amsterdamie drukarni Luisa Renarda, który opublikował je pod własnym nazwiskiem w 1715 r., a następnie sprzedał je Rennierowi i Joshua Ottensowi, którzy publikowali je do czasu w połowie 1700 roku. Większość bibliotek zbiorów specjalnych, rzadkich bibliotek map i kolekcji prywatnych zawiera kopie atlasów i map De Wits. Do chwili obecnej zidentyfikowano ponad 121 atlasów i tysiące luźnych map. Bibliotekami, które przechowują znaczącą liczbę, są: Biblioteka Uniwersytecka w Amsterdamie, Biblioteka Uniwersytecka w Utrechcie, Biblioteka Uniwersytecka w Leiden, Bibliothèque Royale Bruksela, Biblioteka Map Osher, Harvard Map Collection, Yale University Beinecke Library, Biblioteka Kongresu, Bayersche Staatsbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Österreichische Nationalbibliothek, Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel, Sächsische Landesbibliothek-Staats-und Universitätsbibliothek Dresden, Węgierska Biblioteka Narodowa oraz kolekcja przekazana przez Williama Dixsona Bibliotece Państwowej Nowej Południowej Walii. Muzeum w Palazzo Rossi Poggi Marsili w Bolonii ma mapę pierwotnie autorstwa Fryderyka Wita (Nova totvs terrarvm orbis tabvla), grawerowaną lokalnie przez Carlo Scotti (grawer), Na Bałtyku w pobliżu wyspy Bornholm róża wiatrów. Na NE poza ramką ołówkiem: „305„.Na odwrocie na SE ręcznie:”101. Marchionatus Brandenburgi et ¦ Ducatus Pomeraniae. p. F. de Witt„, ołówkiem: „Mortier ¦ Pomorze ¦ 1670„

Rzeźba:  kopczyki

Osiedla:  plany, sygnatura nieregularna

Hydrografia:  rzeki, jeziora, bagna

Nazewnictwo:  hydrografia, makroregiony, państwa, prowincje, 3-st. osiedla

Współrzędne geograficzne:  opisane między ramkami co 10′, oznaczone graficznie w ramce wewnętrznej co 10′.

Ramka:  zwykła, kolorowana

Format:  r: 483×555, p: 493×565, a: 530×619

Kolekcja:  Roman Umiastowski