24. MARCHIONATUS ¦ BRANDENBURGICI ¦ ET…

Skala 1:600000; skala przybliżona podziałki liniowe: „Milliaria Germanica Communia 15 in uno Gradu.„, „Milliaria Gallica Communia sive Hore itineris 20 in uno Gradu„, „Milliaria Magna Italica sive Anglica Communia.„

Miedzioryt kolorowany, mapa ogólnogeograficzna.

Atlas (Friderik de Wit). Amsterdam (1699) By Frederich de Wit

Mapa opracowana przez niemieckiego sprzedawcę map i geografa F. de Witt’a, na Bałtyku w pobliżu wyspy Bornholm róża wiatrów. Frederik de Wit (urodzony Frederik Hendriksz; ok. 1629 – lipiec 1706) był holenderskim kartografem i artystą. Frederik de Wit urodził się jako Frederik Hendriksz. Urodził się w protestanckiej rodzinie około 1629 roku w Gouda, małym mieście w prowincji Holandia, jednej z siedmiu zjednoczonych prowincji Holandii. Jego ojciec Hendrik Fredericsz (1608 – 29 lipca 1668) był hechtmaeckerem (wytwórcą rękojeści noża) z Amsterdamu, a jego matka Neeltij Joosten (zm. Przed 1658) była córką kupca z Gouda. Frederik ożenił się 29 sierpnia 1661 z Marią van der Way (1632–1711), córką zamożnego kupca katolickiego w Amsterdamie. Od około 1648 r. Aż do śmierci pod koniec lipca 1706 r. De Wit mieszkał i pracował w Amsterdamie. Frederik i Maria mieli siedmioro dzieci, ale przeżył je tylko jeden Franciscus Xaverius (1666–1727). W 1648 roku, w szczytowym okresie holenderskiego złotego wieku, De Wit przeniósł się z Gouda do Amsterdamu. Już w 1654 roku otworzył drukarnię i sklep pod nazwą „De Drie Crabben” (Trzy Kraby), która była również nazwą jego domu przy Kalverstraat. W 1655 roku De Wit zmienił nazwę swojego sklepu na „Witte Pascaert” (Biała Mapa). Pod tą nazwą De Wit i jego firma stali się znani na całym świecie. Pierwsze obrazy kartograficzne, które wyrytował De Wit,  to plan Haarlemu datowany na 1648 r.,  A jakiś czas przed 1649 r.  De Wit wyrytował widoki miasta – mapy miast Rijsel i Doornik, które ukazały się w bogato ilustrowanej Flandria Illustrata autorstwa flamandzki historyk Antonius Sanderus. Pierwsze plansze wyryte przez De Wita zostały opublikowane w 1654 roku pod adresem „De Drie Crabben”. Pierwszą mapą, która została wygrawerowana i datowana przez De Wit, była

mapa Danii: „Regni Daniæ Accuratissima delineatio Perfeckte Kaerte van 't Conjnckryck Denemarcken” w 1659 r. Jego pierwsze mapy świata, „Nova Totius Terrarum Orbis Tabula Auctore F. De Wit” (ok. 43 × 55 cm) i Nova Totius Terrarum Orbis Tabula (mapa ścienna o wymiarach ok. 140 × 190 cm) pojawiły się około 1660 r. Jego Atlas zaczął pojawiać się około 1662 r., a do 1671 r. zawierał od 17 do 151 map każda. W latach 90-tych XVII wieku zaczął używać nowej strony tytułowej „Atlas Maior”, ale nadal używał swojej starej strony tytułowej. Jego atlas Niderlandów opublikowany po raz pierwszy w 1667 r. Nosił nazwę Nieuw Kaertboeck van de XVII Nederlandse Provinciën i zawierał od 14 do 25 map. De Wit szybko rozszerzył swój pierwszy mały atlas folio, który zawierał głównie mapy wydrukowane z nabytych tablic, do atlasu z 27 mapami wyrytymi przez niego lub dla niego. Do 1671 roku publikował duży atlas folio zawierający aż 100 map. Mniejsze atlasy, składające się z 17, 27 lub 51 map, nadal można było kupić, a do połowy lat siedemdziesiątych XVII wieku w jego sklepie można było kupić atlas aż 151 map i map. Jego atlasy kosztują od 7 do 20 guldenów w zależności od liczby map, koloru i jakości oprawy (47 euro lub 70 do 160 euro lub 240 dolarów dzisiaj). Około 1675 roku De Wit wydał nowy atlas żeglarski. Mapy w tym atlasie zastąpiły wcześniejsze mapy z 1664 roku, które są dziś znane tylko w czterech oprawionych egzemplarzach i kilku luźnych kopiach. Nowe mapy De Wita były sprzedawane w zeszycie z wykresami i jako część jego atlasów. De Wit opublikował nie mniej niż 158 map lądowych i 43 mapy na oddzielnych arkuszach folio. W 1695 r. De Wit zaczął wydawać atlas miasta Niderlandów po tym, jak nabył dużą liczbę planów miejskich na aukcji płyt drukarskich słynnego wydawnictwa Willem Blaeu. Datowanie atlasów De Wita jest uważane za trudne, ponieważ zwykle na mapach nie odnotowano dat, a daty ich publikacji rozciągały się na wiele lat. Dzięki małżeństwu z Marią van der Way w 1661 r. Uzyskał w 1662 r. Prawa obywatelstwa amsterdamskiego i mógł zostać członkiem cechu św. Łukasza w 1664 r. W 1689 r. De Wit wystąpił o 15-letni przywilej i otrzymał go. ze stanów Holland i West Friesland, które chroniły jego prawo do publikacji i sprzedaży jego map. Następnie w 1694 roku został nazwany dobrym obywatelem Amsterdamu. Na aukcji większość tablic atlasu i część map ściennych sprzedano Pieterowi Mortierowi (1661–1711), geografowi, miedziorytowi, drukarzowi i wydawcy z Amsterdamu. Po śmierci Mortiera jego firma ostatecznie przeszła na własność jego syna, Cornelisa Mortiera i Johannesa Covensa I, którzy razem założyli Covens & Mortier w dniu 20 listopada 1721 roku. Covens & Mortier stało się jednym z największych wydawnictw kartograficznych XVIII wieku. 27 tablic z mapami z jego atlasu morskiego z 1675 roku zostało sprzedanych na aukcji z 1710 r. Amsterdamskiemu sprzedawcy druku Luisowi Renardowi, który opublikował je pod własnym nazwiskiem w 1715 r., A następnie sprzedał je Rennierowi i Joshua Ottensom, którzy publikowali je aż do połowa XVIII wieku. Większość bibliotek zbiorów specjalnych, rzadkich bibliotek map i kolekcji prywatnych zawiera kopie atlasów i map De Wita. Do tej pory zidentyfikowano ponad 121 i tysiące luźnych map. Biblioteki posiadające znaczną liczbę to: Biblioteka Uniwersytetu w Amsterdamie, Biblioteka Uniwersytecka w Utrechcie, Biblioteka Uniwersytecka w Leiden, Bibliothèque Royale Brussels, The Osher Map Library, Harvard Map Collection, Yale University Beinecke Library, The Library of Congress, Bayersche Staatsbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin Österreichische Nationalbibliothek, Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel, Sächsische Landesbibliothek-Staats-und Universitätsbibliothek Dresden, Węgierska Biblioteka Narodowa oraz zbiory przekazane przez Williama Dixsona Bibliotece Stanowej Nowej Południowej Walii. Muzeum w Palazzo Rossi Poggi Marsili w Bolonii ma mapę oryginalnie autorstwa Frederika de Wita (Nova totvs terrarvm orbis tabvla), wygrawerowaną lokalnie przez Carlo Scottiego (grawera). Po śmierci De Wita w 1706 r. Jego żona Maria kontynuowała tę działalność przez cztery lata, drukując i edytując mapy De Wita do 1710 r. Jednak, ponieważ syn De Wita, Franciscus, był już wówczas zamożnym kupcem sztokfisza i nie interesował się biznesem ojca, nie przejął wydawnictwa. W 1710 roku Maria sprzedała firmę na aukcji. Na odwrocie na NE ręcznie: „pag: 50„, na SE ołówkiem: „Pomorze ¦ De Witt.„

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: plany, sygnatura nieregularna
Hydrografia: rzeki, jeziora, bagna
Nazewnictwo: hydrografia, makroregiony, państwa, prowincje, 3-st. osiedla
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 10′, oznaczone graficznie w ramce wewnętrznej co 10′.
Ramka: zwykła, kolorowana
Format: r: 486×560, p: 494×567, a: 532×614

Kolekcja: Roman Umiastowski