200. GENERALKARTE ¦ von ¦ POLEN,…

Skala 1:1000000; podziałki liniowe: „MAASS-STAB”, „Deutsche oder geographische Meilen„, „Russische Werste„, „Preussische Meilen„, „Schlesiche Meilen„, „Ungarische Meilen„, „Polnische Meilen„, „Grosse ukrainische Meilen„, „Bochmische und schwedische Meilen„, „Italienische Meilen„, „Franzoesische Klastern„.

Miedsioryt czarno-biały, mapa ogólnogeograficzna w czterech arkuszach

Allgemeiner Grosser Atlas. Verfasst v. D’Anville. Wien 1780-1797 Schraembl

Czteroarkuszowa mapa Polski rytowana przez H. Benedicti, opracowana na podstawie Materiałów Rizzi-Zannoniego, G. F. Utz’a, J. H. Pfau’a i B. Folina i wydana w Wiedniu rzez F. A. Schraemble’a. atlasu Allgemeiner großer Atlas, wydanego przez P.J. Schalbacher w latach 1786-1800; jej grawerem był Hieronymus Benedicti. Elewację ukazuje jedynie podpowiedź miarki, klucz marki jest bardzo krótki, fortyfikacje są wyróżnione. Mapa zawiera jednak szereg danych dotyczących aktualnego rozwoju sytuacji politycznej: przemiany te rytorialne między Rosją a Prusami w związku

z tzw. Pierwszym i drugim podziałem Polski w 1772 i 1793 r. Są barwione i wytyczone, zaznaczono wschodnie i północne granice Polski przed 1773 r. południowo-wschodnia część granicy po pokoju w Belgradzie z 1739 r. (na mapie rok 1740) ze zniszczonymi twierdzami na obszarze między rzekami Buh i Inhul oraz dawnym okręgiem Pułku Słobodskiego. Pozostałe granice granicy między Chełmkiem w Polsce (na zachód od Krakowa) a Smalininkai na Litwie (na zachód od Kowna) są wpisane na mapie odręcznie. Schraembl urodził się i pracował w Wiedniu, gdzie w drugiej połowie XVIII wieku był twórcą map. Swoją działalność rozpoczął w 1787 roku, współpracując z Franzem Johannem Josephem von Reilly. Najbardziej znany jest ze swojego atlasu wielkoformatowego Allgemeiner Grosser Atlas. Atlas został ukończony w 1800 roku, po dwudziestu latach kompilacji i kompozycji – był to pierwszy austriacki atlas świata. Chociaż atlas jest godnym uwagi dziełem, nie sprzedawał się dobrze, pogrążając Schraembl w kłopotach finansowych. W odpowiedzi Schraembl rozszerzył swoją ofertę o literaturę i sztukę. Po jego śmierci firmę Schraembla przejęła wdowa po nim Johanna i jej brat Karl Robert  Schindelmayer. Od 1825 r. Prowadził go syn Franza Antona, Eduard. Kiedy Franz Anton Schrämbl przyjechał do Wiednia w 1787 roku i założył swoje wydawnictwo, znalazł tam skonsolidowany i kwitnący krajobraz wydawniczy. W ciągu minionych pięćdziesięciu lat nastąpiło wiele przemian ekonomicznych i intelektualnie-historycznych, a przede wszystkim austriacki handel książkowy i przemysł wydawniczy wyzwolił się od Niemiec. Wydawcy, społeczeństwo i państwo sponsorowali austriackie produkty nie zawsze uczciwymi środkami, a Schrämbl kontynuował tę linię, zaspokajając pragnienie czytelników dzieł wielkich, zwłaszcza niemieckich, pisarzy. Duża część jego produktów wydawniczych to, co nie było wówczas niezwykłe, przedruki, co przyniosło mu wiele pochwał, a nawet więcej krytyki. Największym osiągnięciem wydawcy był jednak „Wielki Atlas Schrämblische”, który przyniósł jego redaktorowi sławę i doprowadził go do bankructwa, a pod rządami następców Schrämbla seria najlepszych autorów francuskich i włoskich w języku oryginalnym, będąca odpowiedzią na rosnące zainteresowanie europejską kulturą i literaturą odpowiadał. Sam Franz Anton Schrämbl zmarł w 1803 roku, wydawnictwo kontynuowała wdowa po nim Johanna z pomocą swojego brata, znanego miedziorytnika Karla Roberta Schindelmayera, a od 1825 roku jej syna Eduarda Schrämbla. W 1839 roku historia wydawnictwa i rodziny dobiegła końca, gdy cała siódemka dzieci, Johanna i Franz Anton Schrämbl, zmarła bezdzietnie. Wydawnictwo Schrämbl nie mogło się wyróżnić wśród naprawdę dużych wydawców swoich czasów, takich jak Johann Thomas von Trattner, Vinzenz Degen, Rudolph Gräffer, Carl Gerold, a później Johann Baptist Wallishausser, ale wyróżniało się różnorodnym programem, który skupiał się bardziej na historii naturalnej i naukowej. niż specjalizuje się w beletrystyce, a lista opublikowanych prac daje ciekawy i reprezentatywny wgląd w twórczość przeciętnego wydawcy przełomu XVIII i XIX wieku. Arkusz NW zawiera katusz z tytułem, pod kartuszem na SW: „H. Benedicti Sculp.„, na NE poza ramką: „N. 83„. Na odwrocie na NE ołówkiem ręcznie: „M425”, na SE: „Schraembl 1780 ¦ 50 x 56 cms (każda mapa) ¦ No 85, 86, 87, 88”. Arkusz NE na SE poza ramką: „H. Benedicti Sculp„, na NE poza ramką: „N. 86„. Arkusz SW zawiera na SW kartusz skalowy oraz skromna legendę: „Zeichenerklærung„, „Stædte„, „Dörfer„, „Wirthshæuser„, „Posten„, „Strassen„, na NE poza ramką: „N. 87„. Arkusz SE na NE poza ramką: „N. 88„. Zwraca uwagę bardzo bogate nazewnictwo.

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: plany, sygnatura, kółka
Hydrografia: rzeki, jeziora, bagna
Siatka: geograficzna
Odwzorowanie: stożkowe
Komunikacja: drogi, koleje
Nazewnictwo: regiony, góry, hydrografia, wyspy, prowincje, państwa, granice, 3-st. osiedla
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami ci 1°, podział graficzny w ramce wewnętrznej co 10′. W ramce: „Longitudes Geographicae posita Longit Parisiorum XX Gradium”
Ramka: zwykła
Format:
NW r:425×488, p: 448×511, a: 593×780
NE r:421×491, p: 455×511, a: 593×769
SW r:424×492, p: 448×518, a: 593×772
SE r:424×491, p: 448×517, a: 594×772

Kolekcja:         Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00356-036851, 00358-36853, 00359-36854, 00357-36852

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)