79. Ichnographia oppida et munimenti ¦…

Miedzioryt czarno-biały

No: 79

Plan miasta i fortyfikacji Kristianopel (duński: Christianopel) zostało założone w 1599 roku na rozkaz duńskiego Christiana IV na wyspie Korsaskär w pobliżu starożytnego miasta Avaskär. W tym czasie Dania zbudowała szereg fortyfikacji granicznych, aby chronić się przed ambicjami mocarstwa szwedzkiego, fortyfikacje były w szeregu: Akershus, Bohus, Varberg, Halmstad, Lagaholm, Christianstad i Christianopel. Kristianopel to małe miasteczko w parafii Kristianopel w gminie Karlskrona w powiecie Blekinge. Kristianopel znajduje się na piaszczystej równinie nadmorskiej wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego. W XVII wieku Christianopel był miastem. Kristianopel miał plan miasta zaprojektowany zgodnie z nowoczesnymi zasadami i był pierwszym renesansowym miastem w krajach nordyckich. Odtąd największą atrakcją miasta są mury miejskie o długości 3 km z bastionami, wybudowane w latach 1603-1606 według wzorów włoskich. Najlepiej zachowany jest od strony południowej i zachodniej.  Ponadto istnieje tzw. przedmurze północne, na którym obecnie stoi wiatrak. Kristianopel to wieś w gminie Karlskrona w południowo-wschodnim szwedzkim regionie Blekinge. W 2015 roku liczyło 88 mieszkańców. Kristianopel (stara pisownia Christianopel) znajduje się w najbardziej wysuniętej na wschód części Blekinge, która na początku XVII wieku była najbardziej wysuniętą na wschód częścią Danii. Miasto Avaskär, położone zaledwie kilkaset metrów na północ od dzisiejszego Kristianopel, było zbyt trudne do obrony przed szwedzkimi atakami. Król duński Chrystian IV w 1603 r. wybudował na południe od niego fortecę, którą nazwał na cześć swego nowonarodzonego syna – księcia Christiana (1603–1647) lub Kristiana, pisownią szwedzką. Zgermanizowany grecki przyrostek „-opel” nadano miastu kosmopolityczny charakter podobny do Konstantynopola. Budowa miasta została zakończona w 1606 roku i liczyła około 700 mieszkańców. W czasie wojny kalmarskiej książę szwedzki Gustaw Adolf (1594 — 1632) 25 czerwca 1611 r. niewielkim oddziałem zajął miasto i zniszczył zapasy, które zgromadzili w nim Duńczycy. Miasto zostało spalone, a kościół rozebrany. Przywileje miejskie Avaskär i sąsiedniej Lyckå zostały przeniesione do Kristianopel w 1622 roku, a miasto zostało ufortyfikowane w 1637. Zamek Lyckå został zburzony, aby wykorzystać go jako materiał budowlany w Kristianopel. Kościół Kristianopel (Kristianopels Kyrka) lub Kościół Świętej Trójcy został przebudowany w latach 1618-1624. Budynek został pozyskany z wapienia i granitu z Olandii oraz cegły z pobliskiego Nättraby. Jest to jedyny zachowany budynek z czasów, gdy Kristianopel był ufortyfikowanym miastem i ostatnią placówką królestwa duńskiego na granicy ze Szwecją. Znaczenie Kristianopel jako fortecy granicznej zniknęło, gdy Blekinge zostało szwedzkie na mocy traktatu w Roskilde w 1658 r., aw 1676 r. wyposażenie twierdzy przeniesiono do Karlshamn. 25 września tego samego roku opuszczoną fortecę zajął duński podpułkownik Lützow, który zaczął podpierać częściowo zniszczone fortyfikacje i uczynił Kristianopel silnym punktem partyzantki Snapphane. Lützow został zmuszony do ustąpienia Kristianopel 22 lutego 1677 r., po czym fortecę zrównano z ziemią, a mieszczanom nakazano przenieść się do innych miast. Miasto zostało uznane za niebezpieczne dla bezpieczeństwa Szwecji, a w 1678 r. nakazano, by w Kristianopel nie pozostał żaden budynek. Pozostali mieszkańcy zostali przesiedleni do Ronneby, Växjö i Karlshamn. Podczas reformy miejskiej w 1862 r. Kristianopel nie stało się własną gminą w Köping, ale było wówczas częścią gminy okręgu Kristianopel. Jednak miasto nadal nosiło nazwę Köping i stopniowo uzyskiwało prawa administracyjne równorzędne ze wspólnotą miejską, ale zostało nazwane miejskim köping, które pozostało do końca 1923 roku. czy były stosowane statuty miejskie. W spisie ludności Kristianopel również nie jest nazywane społecznością miejską, lecz köping Kristianopel. Wyróżniający się status Kristianopel zniknął 1 stycznia 1952 r. (według decyzji z 14 grudnia 1951 r.), kiedy miasto nie było już zaliczane do köping. W tym samym czasie miasto połączyło się z gminą powiatową w gminę powiatową Jämjö. To z kolei w 1974 r. stanowiło gminę Karlskrona. W 1890 r. Kristianopel liczyło 137 mieszkańców, a w 1932 r. 102 mieszkańców. 30 kwietnia 1981 r. w Kristianopel miała miejsce panika przed koncertem z Gyllene Tider. W rezultacie zginęły 3 osoby. W październiku 2015 r. gmina Karlskrona postanowiła otworzyć obóz dla uchodźców w Kristianopel, dając schronienie 80 osobom.

Legenda: W kartuszu tytułowym i na N
Kartusz: Na N tytułowy ozdobiony laurami, muszlami, rogami obfitości i maszkaronem
Ramka: Wałek z barokowym zdobieniem
Sygnatura: brak
Format: 285×385

Nr katalogu CRP: No-79-XXXX-1

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)