54. URBS WARSOVIA ¦ Sedes Ordinaria…

Miedzioryt czarno-biały

No: 54

Warszawa. Jest to sztych najbardziej znany. Nosi w sobie wszystkie cechy dojrzalej sztuki Dahlbergha. Można go porównać z najwybitniejszymi dziełami, zamieszczonymi w albumie Suecia antiqua et hodierna oraz z pracami o tematyce polskiej. Odznacza się elementami malarskimi, przy dużej czytelności i przejrzystości. Bogaty pejzaż, sztafaż, barokowy kartusz i rama podnoszą wartość artystyczną ryciny. Objaśnienia górne (od lewej): Dom Myśliwski, letni pałac Królewski, kaplica Moskiewska, dom fraucymeru dworskiego, klasztor Franciszkanów, pałac Koniecpolskich, klasztor Karmelitów, ruiny, pałac Opalińskich, pałac Radziejowskich, wypalone przedmieścia, kościół Bernardynów, kolumna Zygmunta, kościół Św. Klary, Zamek Królewski, kościół Augustianów, kościół Św. Jana, kościół Jezuitów i Kolegium, Ratusz, wieża Marszałkowska, kościół i klasztor Dominikanów, kościół Św. Jerzego, kościół niemiecki Św. Bennona, kościół Najświętszej Marii Panny, zrujnowane przedmieścia. Objaśnienia dolne (od lewej): Stara Reduta, pałac księcia Karola Ferdynanda, Góra Gnojowa wieża Prochowa. Dostrzegamy również młyny wodne, nie objaśnione na sztychu w przeciwieństwie do rysunku. W trzech punktach szerokiej Wisły znajdują się przystanie w nich liczne statki i barki rzeczne. Elementy pejzażu i sztafażu. Zamek Królewski w Warszawie od strony Wisły, precyzja wykonania daje możność przestudiowania architektury i umocnień obronnych Zamku. Wbudowany w szkarpę pałac księcia Karola Ferdynanda, flankowany okrągłymi basztami, stanowi główny punkt obronny. Z lewej strony: drewniana palisada, ze szczegółami drugorzędnymi m. in. starannie utrzymane, strzyżone ogrody królewskie. Nad Wisłą w Warszawie, szlachta na koniach, prom na Wille pod Warszawą, przystań wiślana i część miasta. Na pierwszym planie jeźdźcy polscy. Widoczne również: pałac Ossolińskich i pałac Radziejowskich w Warszawie. Rycina daje chyba najrzetelniejszy wizerunek (jaki znamy z XVII wieku) obu pałaców. Przy pałacu Ossolińskich liche domki, częściowo w ruinie. Od pałaców prowadzą trakty do przystani rzecznej. U dołu sygnatura. Nie ulega wątpliwości, że autor dostrzegał zalety artystyczno-graficzne tego tematu, powtarzając go kilkakrotnie. Od strony brzegu praskiego wpływa do Wisły niewielka struga. Znaczne powiększenie drobnego fragmentu zachowuje pełną czytelność grafiki.

Legenda: Budynki opisane w treści ryciny.
Kartusz: Tytułowy na N: zdobiony laurami, sztandarami, bronią. Ciężkie zasłony przewieszone przez ramę stylizowany herb w koronie, kombinacja herbu szwedzkiego z herbami Wazów i Warszawy
Ramka:  Wałek ozdobny gruby
Sygnatura: W kartuszu tytułowym: Na SE: E. I. Dahlbergh ad vivum Delin, Na SE: Perelle sculp.
Format: 252×635

Nr katalogu CRP: No-54-3138

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)