36a. Prælium ad GNESNAM ¦ In quo ser. Princeps Dn: Adolphus loannes, Com: Palatin Rheni etc. ¦ Petilluftr: et Coc: Dn Campi Marefcallu, Com Carolus G.Wrangelius, exer ¦ Fa-tum Maioris Polonia cum Quartanis et Nobilitate vulgo Popolite Ruseenie, quis ¦ præerat Dn: Generalis CtarnetsKi, fuperarunt et in fugam conjecere de 27 April A:1656 ¦ Suecorum Teeraverat Adiuua lesu ¦ Pagus in quo exercitus Suedicus nocte praecedents feterat. B. Adi-tus longue et difficilis, que sue ¦ Superandus erat. C. Nemus opacum in quo Poloni latitabant, fed is expulfi Suecorum desulto ¦ res bi recondebatur. D. Ala Succorum dextra qua ob fubi-tam Polonorumfugam manus non conferuit. E ¦ a Suecorum finiftra quæ hoftes in fugam ver-tet in fluam ufque perfecuta eft. Efuga Polonorum 6-tranfitu ¦ anguftus per quem Polonis fuga patuit. H. Hortus fepimento circumdatus ubi fuccorum defultores ¦
Bitwa pod Gnieznem stoczona 7 maja 1656 r
Bitwa pod Kłeckiem
Nomina legionum ¦ 1. Turma equit: efa tellitio regio. ¦ 2. Leg: praetoria Regis. ¦ 3. Smalandig. ¦ 4. Oftrogothi. ¦ 5. Leg Generaliffimi. ¦ 6. L. Com: Wrangeli. ¦ 7. Tribun Sikell. ¦ 8. L. Westgothica. ¦ 9. Wittenbergica pedeft. ¦ 10. Com a dohna. ¦ 11. Brandenburgica. ¦ 12. Trib:Senkleri. ¦ 13. Tr. Taubii. ¦ 14.D. Com Willenbergii. ¦ 15. L. Westgothica. ¦ 16. Vplandica. ¦ 17. Finnon sub trib:Kurk. ¦ 18.Trib Ifraelis. ¦ 19.Gen:Wrezewitz. ¦ 20. Trib: Sadowski. ¦ 21. Trib: Arnfon. ¦ 22 Duval, et Kinski. ¦ 23. Trib: Sikell: ¦ 24. Odenburg: Prengel. ¦ 25. Ioan ab Ahlfelt. ¦ 26. loachim. Engeli. ¦ 27. loan: Engelu. ¦ 28. L.Baddekeri. ¦ 29. Finni fub Bar: Horn. ¦ 30.Fabian: Berns. ¦ 31. Wittenbergu defultor. ¦ 32. trib:Weiherii
Miedzioryt czarno-biały
No: 36
Bitwa pod Gnieznem stoczona 7 maja 1656 r. pomiędzy wojskami szwedzkimi, pod naczelnym dowództwem księcia Adolfa Jana, przy udziale księcia palatynatu i marszałka polnego Wrangla, a wojskami Stefana Czarnieckiego. Sztych obrazuje pozycje wyjściowe wojsk, etapy walk oraz pozycje zajęte po wycofaniu Polaków. Przez osadę Przedbórz przepływa rzeka Wełnianka, tworząc liczne bagniste zalewy. Osada skupiona wokół dużego gotyckiego kościoła, z niską romańską (?) absydą. Wojska szwedzkie przechodzą przez wąską kładkę. Główna akcja rozgrywa się na lewym, mym planie sztychu. Wojska polskie przebyły rzekę i zaatakowały Szwedów. W głębi, zapleczu sił polskich, znajduje się las. Na pierwszym planie jeźdźcy szwedzcy oraz efektowny pejzaż równoważący kompozycję sztychu. Drzewo, posiadające pełne ulistnienia, stanowi wybitny czynnik dekoracyjny. Ogromny kartusz, rozpięty u góry, zajmuje 1/2 wymiaru górnej ramy i zawiera elementy figuralne (putta), roślinne i symboliczno-geometryczne (tarcze, godła, herby). Tytuł pod górną ramką w owalnym kartuszu ozdobionym 5 herbami (m. in. herbem Szwecji) i 2 puttami. Plan bitwy pod Gnieznem (w literaturze polskiej nazywanej bitwą pod Kłeckiem). Bitwa pod Kłeckiem (7 maja 1656) – Podczas „potopu” armia dowodzona przez brata króla szwedzkiego ks. Adolfa Jana dogoniła wycofujące się oddziały polskie pod Kłeckiem (15 km od Gniewa). Dowódcy polscy, regimentarz Stefan Czarniecki i marszałek wielki koronny Jerzy Lubomirski, postanowili zorganizować zasadzkę i rozbić Szwedów jednoczesnym natarciem z kilku stron. Podczas przeprawy wojsk szwedzkich przez Wełniankę chorągwie Czarnieckiego zaatakowały przeciwnika, ale wojska Lubomirskiego pozostały bierne. W rezultacie ukryte w zasadzce pułki jazdy polskiej zostały rozbite przez Szwedów. Straty polskie były dość znaczne i wynosiły ok. tysiąca ludzi.
Legenda: brak
Kartusz: Na N tytułowy, bogato zdobiony z herbami Szwecji i czterema: 2 wojsk szwedzkich i 2 wojsk korony.
Ramka: Wałek ozdobny
Sygnatura: brak
Format: 285×340
Nr katalogu CRP: No-36-3121-2-01085-38503
ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)