35. Conflictus inter SVECOS et LITHVANOS ¦ dimidio ab Urbe Sandomiria milliari ¦ Vbi Ser Rex Suecia Carolus Guftavus, a tribus hostium exercitibus se ¦ fermé circumce um videns, parte fuorum Cymbis aliquot imposita rapidifsimum ¦ juxta ac periculo-sum flumen Sanum transit, munitaque Lithuanorum Castra ab ¦ 8000.militibus fub Duce Sa-pieha palat Witebscensi defensa expugnauit; postmodu ¦ vero cum integro fo Exercitu Sanum traiecit, præfentissimo periculo non fine fin: ¦ gulari numinis benignitate ereptus die 25. Mar-ty Anno 1656
Bitwa w widłach rzek Wisły i Sanu, 4 kwietnia 1656 r
Pod kartuszem tytułowym
Campus qua parte Vistula Sandomiriam alluit vbi Generales Lubon Czarnetzki cum exercitibus fuis circiter 20000.milit: consistebant
Miedzioryt czarno-biały
No: 35
Bitwa w widłach rzek Wisły i Sanu, 4 kwietnia 1656 r., armii Karola Gustawa z wojskami litewskimi pod dowództwem Pawła Sapiehy. Sztych przede koncentrację wojsk szwedzkich przy ujściu Sanu i ostrzał artyleryjski pozycji litewskich. Na przeciwległym, niskim brzegu szeroko rozłożony obóz litewski. Zaznaczono wyce wojsk litewskich po sforsowaniu przez Szwedów Sanu. W terenie podano punkty strategiczne: wzniesienia, osiedla, miasto Zawichost, wysoki brzeg Wisły, obsadzony wojska Stefana Czarnieckiego i Jerzego Lubomirskiego. Przestrzenność ujęcia, pre rysunku, światłocień, bogaty sztafaż
|
|
(różne rodzaje broni), elementy pejzażowe drzewa porosłe pnączami), wyważenie kompozycji kartuszem (z herbem królewskim nie i postaciami skrępowanych jeńców jako symbolu zwycięstwa. Rycina przedstawia w raźne cechy sztuki Dahlbergha. Wielki historyk Władysław Konopczyński nie cofnął się przed słowami podziwu dla króla Szwecji Karola X Gustawa, który uratował swoją armię przed pozornie nieuchronną katastrofą. Ten dramatyczny epizod „potopu” rozegrał się pod Sandomierzem wiosną 1656 r. Już w październiku 1655 r. miasto zajęli Szwedzi. skradziony w pobliżu. Pod koniec roku ziemia sandomierska stała się areną walk partyzanckich. Wiadomość o powrocie ze Śląska do państwa króla Jana Kazimierza zachęciła do oporu przeciwko najeźdźcom. W lutym do miasta wkroczyły wojska Stefana Czarnieckiego, które wkrótce zostały pokonane przez Szwedów w bitwie pod Gołębiem. W tym samym czasie Karol Gustaw próbował zdobyć Zamość i Przemyśl. Wobec niepowodzenia swych planów monarcha szwedzki rozpoczął odwrót w kierunku Sandomierza, gdzie zamierzał przeprawić się przez Wisłę. Stacjonujący w mieście żołnierze rozpoczęli budowę mostu, który miał zapewnić bezpieczną przeprawę dla głównych sił. Polscy dowódcy postanowili zatrzymać wroga, otoczyć go i pokonać. Czarniecki poszedł za Szwedami. Paweł Sapieha na czele wojsk litewskich obsadzał prawy brzeg Sanu. Jerzy Lubomirski przedostał się na lewy brzeg Wisły, zajął Sandomierz i uniemożliwił wrogom przeprawę przez rzekę. Szwedzi są w pułapce. Mimo to Karol Gustaw podjął wysiłek ewakuacji załogi zamku sandomierskiego, który wciąż bronił się przed Polakami.
Legenda: brak
Kartusz: Na NW tytułowy, bogato zdobiony z maszkarą herbem Szwecji i postaciami mężczyzn
Ramka: Wałek ozdobny
Sygnatura: Na W w listwie środkowej: Noel Cochin sculp:
Format: 285×340
Nr katalogu CRP: No-35-3120-1
ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)