26b. Delineatio et Situs ¦ MONTOWER…

Skala przybliżona 1:250000

Miedzioryt czarno-biały

No: 26

Plan umocnień na Cyplu Mątowskim w 1656 r. Na początku 1659 roku Szwedzi postanowili przejść do ofensywy nie tylko w Danii, ale również i w Prusach, gdzie w ich rękach znajdowały się liczne twierdze. Żuławy osłaniały twierdze Malbork, Elbląg i Głowa. Niewielkie zamki Stara Wisła, Liserowo i Szpica Mątowska tworzyły wewnętrzny pierścień szwedzkiej obrony w Prusach. Do tego w rękach Szwedów znajdowały się wciąż Brodnica i Grudziądz. Siły polskie przeznaczone do działań w Prusach liczyły 5860 żołnierzy. Ponadto w Prusach książęcych stacjonowało 7,2 tys. żołnierzy brandenburskich. Nieliczne wojska polskie, którymi dowodził generał Grodzicki, w większości były jeszcze na leżach zimowych w województwie brzesko-kujawskim. Mniejsza część sił stacjonowała w niedawno odzyskanym Toruniu. Siły Rzeczypospolitej na tym obszarze uzupełniał potężny garnizon gdański. Ponieważ siły antyszwedzkiej koalicji nie były w Prusach zbyt duże, a ponadto w okresie zimowym charakteryzowała je niemal całkowita bezczynność, Szwedzi utworzyli plan dwustronnego ataku na Pomorze gdańskie. Od zachodu uderzyć miał maszerujący ze Szczecina generał Paweł Wirtz, a ponadto wesprzeć go miały załogi Malborka i Elbląga, podlegające księciu Adolfowi Janowi. Od wschodu natomiast uderzyć miał feldmarszałek Douglas, który musiał przedostać się przez Żmudź i Prusy Książęce. Atak armii Douglasa miał odciągnąć siły brandenburskie znad Wisły, a groźba spustoszenia Prus Książęcych miała skłonić Fryderyka Wilhelma do zawarcia separatystycznego pokoju, lub w ostateczności zmusiłaby elektora do wycofania swych wojsk z frontu duńskiego. W obu przypadkach ułatwiłoby to Karolowi Gustawowi zdobycie wysp duńskich. Dodatkową korzyścią akcji miało być opanowanie mało zniszczonych obszarów, co pozwoliłoby rozwiązać problemy żywnościowe armii szwedzkiej. Oblężenie twierdzy Szpica Mątowska przez Jana Sebastiana Lubomirskiego w 1656 r. zakończyło się sukcesem, doprowadziło do odbicia z rąk szwedzkich Gniewu. Brak części S

Legenda: brak
Kartusz: dwa kartusze tytułowe na obu częściach na S
Ramka: Wałek z rozetami
Sygnatura: brak
Format: 285×340

Nr katalogu CRP: No-26-3112-2-01081-38499

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)