22. Delineatio Geometrica Vrbis ef ¦…

Skala przybliżone 1:2000, podziałka liniowa w kartuszu skalowym: Virge Renland:

Miedzioryt czarno-biały

No: 22

Dyneburg, Daugavpils (łotewska wymowa: [ˈdauɡaupils] (słuchaj); łac. Daugpiļs [ˈdaʊkʲpʲilʲsʲ]; niem. Dünaburg, niemiecka wymowa: [ˈdyːnaˌbʊʁk]; polski: Dyneburg; położony nad brzegiem Dźwiny, od której miasto wzięło swoją nazwę. Części miasta na północ od rzeki należą do historycznego łotewskiego regionu Latgale, a te na południe leżą w Šiauliai. Jest to drugie co do wielkości miasto w kraju po stolicy Rydze, która znajduje się około 230 kilometrów (143 mil) na północny zachód. Dyneburg znajduje się stosunkowo blisko Białorusi i Litwy (odległości odpowiednio 33 km (21 mil) i 25 km (16 mil) oraz około 120 km (75 mil) od granicy łotewskiej z Rosją. Dyneburg jest głównym węzłem kolejowym i ośrodkiem przemysłowym oraz historycznie ważnym miastem garnizonowym, leżącym mniej więcej w połowie drogi między Rygą a Mińskiem oraz między Warszawą a Petersburgiem. Dyneburg, a następnie Dyneburg, był stolicą polsko-litewskich Inflant, podczas gdy w polsko-litewskiej. Po I rozbiorze Polski w 1772 r. miasto weszło w skład Imperium Rosyjskiego. Od II wojny światowej utrzymuje w przeważającej mierze rosyjskojęzyczną populację, przy czym Łotysze i Polacy stanowią znaczące mniejszości. Historycznie, niemiecki i jidysz były dodatkowymi ważnymi językami ojczystymi. Oblężenie Dyneburga przez armię rosyjską pod dowództwem cara Aleksieja Michajłowicza było jednym z pierwszych wydarzeń wojny rosyjsko-szwedzkiej (1656–1658), teatru II wojny północnej. Oblężenie rozpoczęło się 18 lipca 1656 r. Pewnej nocy na początku sierpnia rosyjskie bombardowanie spowodowało pożar w zasobach zbożowych twierdzy. W związku z tym część garnizonu musiała opuścić obronę, aby rozpocząć niszczenie go. Rosjanie skorzystali z natychmiastowego szturmu na umocnienia i po dwugodzinnej walce odnieśli zwycięstwo. Komendant fortu Johan Willichman zabrał ze sobą szwedzką flagę i wskoczył do ognia. Resztę obrońców oraz wszystkich mężczyzn obecnych w warowni wymordowano. Po zdobyciu Dyneburga (Dünaburg, Daugavpils) car Aleksiej Michajłowicz nakazał budowę cerkwi prawosławnej i przemianowanie miasta na Borisoglebsk. Po zdobyciu Dyneburga nastąpiło zdobycie Kokenhusen. 1653 słabość i nieporządek Polski, która właśnie wyłoniła się z powstania Chmielnickiego, skłoniły Aleksieja do podjęcia próby zajęcia ziem staroruskich. 1 października 1653 zebrało się w Moskwie zgromadzenie narodowe, aby usankcjonować wojnę i znaleźć środki do jej przeprowadzenia, a w kwietniu 1654 armia została pobłogosławiona przez Nikona, który w 1652 został wybrany na patriarchę. Kampania 1654 była nieprzerwanym triumfem w ręce Rosjan wpadły dziesiątki miast, w tym ważna twierdza Smoleńsk. Hetman ukraiński Bogdan Chmielnicki zaapelował do cara Aleksieja o ochronę przed Polakami, a traktat Perejasławski przyniósł rosyjską dominację hetmanatu kozackiego na lewobrzeżnej Ukrainie. Latem 1655 r. nagła inwazja Szwecji Karola X na krótko zniszczyła państwo polskie, co stało się znane jako potop. Rosjanie, bez sprzeciwu, szybko przywłaszczyli sobie prawie wszystko, co nie było już zajęte przez Szwedów. Kiedy Polacy zaproponowali negocjacje, całe Wielkie Księstwo Litewskie było najmniejszym z żądań Aleksieja. Jednak Aleksiej i król Szwecji pokłócili się o podział łupów i pod koniec maja 1656, za namową cesarza Habsburgów i innych wrogów Szwecji, Aleksiej wypowiedział wojnę Szwecji. Po wojnie szwedzkiej Rosja oczekiwała wielkich rzeczy, ale nic z tego nie wyszło. Dorpat został zdobyty, ale niezliczone rzesze ludzi zginęły na próżno przed Rygą. Tymczasem Polska doszła do siebie tak daleko, że stała się o wiele groźniejszym wrogiem niż Szwecja, a ponieważ nie można było prowadzić wojny z obydwoma jednocześnie, car postanowił najpierw pozbyć się Szwedów. Skutkiem traktatu pokojowego w Kardis (2 lipca 1661) Rosja cofnęła wszystkie swoje podboje. Wojna polska przeciągnęła się o sześć lat i została zakończona rozejmem w Andrusowie (11 lutego 1667), nominalnie trzynastoletnim, który okazał się najtrwalszym z traktatów. Zgodnie z rozejmem Połock i polskie Inflanty zostały przywrócone Polsce, ale ważniejsze miasta Smoleńsk i Kijów pozostały w rękach Rosji wraz z całym wschodnim brzegiem Dniepru. Ten rozejm był zasługą Afanasy Ordin-Naszczokina, pierwszego kanclerza Rosji i dyplomaty we współczesnym znaczeniu, który po hańbie Nikona został pierwszym ministrem cara do 1670 roku, kiedy to został zastąpiony przez równie uzdolnionego Artamon Matwiejewa, którego dobroczynne wpływy przetrwał do końca panowania Aleksieja.

Legenda: brak
Kartusz: Tytułowy z podziałką na S
Ramka: Wałek ozdobny laurami i liliami
Sygnatura: Na S przy kartuszu tytułowym: W. Swidde Sculp. ¦ Holmiae 1690
Format: 285×340

Nr katalogu CRP: No-22-XXXX

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)