21a. Ichnographia Castri ¦ SCHWETZ ¦ in Pomerellia ab Exercitu R. M. Sueciæ d. 4. ¦ Octob: 1655. occupati. ¦ A AreaArcis interior. B-Pomerium et murus ab ea parte ¦ arcem cin-gens CTurris altifsima DTaberna vel casæ ¦ militum E-Area exterior. F. Moles tormentis in-fructæ ¦ G.Suggestus tormentarij. H. Campi aquis crescentibus, ¦ inundan. I. Mons Arenosus fatis alius K. Pars Op:¦pidi Schwetz. ¦ 20. Pertice Riha
Świecie
SCHENO GRAPHIA CASTRI SCHWETZ
Skala części N (plan zamku) przybliżona 1 :3000, Podziałka liniowa w kartuszu tytułowym: „20. Pertice Riha”
Miedzioryt czarno-biały
No: 21
Świecie. Na rycinie dwie kompozycje odbite z jednej płyty, we wspólnej bordiurze: rzut poziomy oraz widok perspektywiczny zamku w Świeciu. Plan i widok zamku zajętego przez Szwedów 4 (14) października 1655 r. Rycina, skomponowana strefowo, przedstawia naturalne, obronne położenie zamku na wyspie rzecznej, oblanej wodami Wisły i Czarnej Wody (Wda). Część N: Plan zamku na wyspie. Rycina jest wyważona kompozycyjnie. Sylwety drzew stanowią przeciwwagę bryły zamku. Sztafaż urozmaicony: kobieta z dzbanem wody na głowie, żołnierze szwedzcy i rybacy zarzucający sieć. Część S: Zamek mocny, grube mury, wąskie okna-strzelnice. Baszty okrągłe i kwadratowe, częściowo w ruinie. Palisady drewniane przypierające do Wisły. Nad dopływem, czy też kanałem, łączącym Wisłę z Czarną Wodą (Wda), prze rzucono most drewniany, zwodzony. Mostu strzeże wieża-wartownia. Przyczółek w mostowy umocniony palisadą. Zamek mimo obronności miejsca i architektury archaiczny, przestarzały. W styczniu Wirtz skoncentrował we Pojezierzu Pomorskim 2 tys. rajtarów i ruszył na wschód. W tym samym czasie wyszedł z Malborka książę Jan Adolf, prowadząc ze sobą 1,5 tys. jazdy i 700-800 piechoty i korzystając z faktu, że Wisła była wówczas zamarznięta, przeprawił się na drugi brzeg po lodzie. Na początku lutego książę Jan Adolf zdobył bronione przez samych tylko mieszczan Chojnice i spalił je. Wirtz połączył się z Janem Adolfem pod Czarnem, po czym w dniach 9–10 lutego wspólnie zaatakowali Człuchów. Miasto, bronione przez regiment piechoty Bogusława Leszczyńskiego wspierany przez mieszczan i okolicznych chłopów, odparło atak Szwedów. Potem Szwedzi zajęli Świecie i Chełmno, a następnie skierowali się do Prus Książęcych, zajmując Kwidzyn, Zalewo, Miłakowo i Morąg.
Legenda: Listy dygnitarzy składających przysięgę Karolowi Gustawowi na N i na S w kartuszach tytułowych.
Kartusz: Tytułowy z legendą (esownice, leb i lapy lwa) w części N na E
Ramka: Całość ujęta w ramę (wałek w rybią łuskę)
Sygnatura: brak
Format: 285×340
Nr katalogu CRP: No-21-4362-01316-38816
ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)