109. Castrum doloris ¦ In funere…

Na S w ramce:

Qui sex bella simul fudit sex victorin hoftes, ¦ Et prope tot terras sub sua iuradedit, ¦ Cui pontem Oceanus glacie firmavit ut illac ¦¦ Transportaret equos, agmina, Caftra Duces ¦ CAROLUS Orbis honorjacet heie. Heroa dederut ¦ secula nulla, dabunt secula nulla parem

Miedzioryt czarno-biały

No: 109

Czuwanie nad grobem Karola Gustawa X w kaplicy zamku w Sztokholmie. Zamek w Sztokholmie (szwedzki slott Stockholms lub Kungliga slottet) to pałac królewski w centrum szwedzkiej stolicy Sztokholmu. Znajduje się na wyspie Stadsholmen, na której znajduje się stare miasto Gamla stan; na północy jest połączony z mostem Norrbro nad Norrström z Operą Królewską i dawnym Dziedzicznym Pałacem Książęcym (Arvfurstens palats), obecnie Ministerstwem Spraw Zagranicznych, a także dzielnicą Norrmalm. . Gustaw i inni członkowie rodziny królewskiej przebywają w zamku. Służy królowi do celów reprezentacyjnych lub ceremonialnych podczas pełnienia funkcji głowy państwa. Nie był zamieszkany od czasu, gdy rodzina królewska przeniosła się do poprzedniej letniej rezydencji, Pałacu Drottningholm, jako ich głównej rezydencji w 1982 roku. Części zamku można zwiedzać do dziś. W zamku znajduje się kilka muzeów: Muzeum Starożytności Gustawa III, Muzeum Zamkowe, Skarbiec i Zbrojownia Królewska. Szczególną atrakcją turystyczną jest zmiana warty pałacowej. Pałac zaprojektował architekt Nikodem Tessin Starszy. J. w latach 1690-1750 i jest jedną z najwybitniejszych budowli barokowych w Skandynawii. Centrum regularnego czteroskrzydłowego kompleksu stanowi kwadratowy dziedziniec. Główny budynek ma trzy kondygnacje oraz antresolę nad parterem i pod dachem. Od wschodu dolne budynki o skrzydłach otaczają ogród zamkowy, Logården, a od zachodu półkoliste uskrzydlone budynki tworzą dziedziniec zewnętrzny, na którym mieści się m.in. straż zamkowa. Zamek stoi na fundamentach starszego zamku, który w XVI wieku został rozbudowany za czasów Gustawa Wazy i ukoronowany cesarskim symbolem trzech koron. Karol XI postanowił przerobić zamek „Tre Kronor” na reprezentacyjny pałac i zlecił Nikodemowi Tessinowi Starszemu. W 1692 rozpoczęto prace nad elewacją północną skierowaną w stronę wody, lecz w 1697 zamek prawie doszczętnie spłonął. W ciągu następnych kilkudziesięciu lat na ruinach spalonego zamku wzniesiono nowy pałac w stylu włoskiego baroku. Fasada główna to fasada północna, zwrócona w stronę wody i której oś centralna jest zrównana z mostem Norrbro, który prowadzi przez wyspę Helgeandsholmen do Norrmalm i Gustav Adolfs torg (Plac Gustawa Adolfa). Przy północnym wejściu znajdują się dwa brązowe lwy odlane w 1702 i 1705 roku, od których pochodzi nazwa podjazdu Lejonbacken. Wygląd zamku zmieniał się kilkakrotnie. Miał podobny brązowy kolor jak dzisiaj do 1697 roku, potem odcień szarości w trakcie budowy aż do ukończenia. Od 1750 r. był wreszcie złotożółty. Elewacja zachowała ten kolor do końca XIX wieku, nawet jeśli poszczególne części już kilkakrotnie zmieniały kolor. Pod koniec XIX wieku zamek odrestaurowano, zastępując jasną, złocistożółtą fasadę ciemnobrązową. Ten odcień został zasad-niczo zachowany od 1898 roku, choć z niewielkimi zmianami. W podobnym kolorze jest pomalowana naprzeciw Królewska Opera Narodowa, połączona z zamkiem mostem Norrbro przez rzekę Norrström. Obecnie (stan na sierpień 2019 r.) trwa całkowity remont elewacji, który powinien zakończyć się do 2036 r. Mówi się, że nosi bardziej różowy odcień niż wcześniej. Jednak toczy się debata na temat powrotu do oryginalnego złocistożółtego. Poparł to właściwy burmistrz Sztokholmu, który m.in. twierdził, że sam Tessin chce tego odcienia. Ostatecznie w listopadzie 2014 roku jako odcień wybrano ciepły róż. Wnętrze zamku kształtują różne epoki. Najstarsze części są nadal umeblowane w stylu francuskiego klasycyzmu inspirowanego barokiem. Dziś w północno-wschodnim skrzydle zamku mieści się Biblioteka Bernadotte.

Legenda: brak
Kartusz: Tytułowy na N, zdobiony bronią, fanfarami i armatami
Ramka: palmy, laury i szarfy
Sygnatura: W kartuszu tytułowym: „Devotißimus iuxta ac moestißimis delineavit E.I. Dahlbergh ProTribun⁹.”, w kartuszu z alegoria na S: „I. Pautre Scula”
Format: 285×340

Nr katalogu CRP: No-109-XXXX-1

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)