118. REGNI ¦ POLONIÆ ¦ MAGNIQUE…

Skala 1:4000000; skala przybliżona, podziałki liniowe: „Milliaria Germanica„, „Milliaria Polonica„.

Miedzioryt kolorowany, mapa polityczna

(Atlas Novus Terrarum Orbis Imperia… Opera Johannis Baptiste Homanni. Vol. I-IV Norimbergae 1725)

Johann Gabriel Doppelmayr (27 września 1677 – 1 grudnia 1750) był niemieckim matematykiem, astronomem i kartografem. (Jego nazwisko pisane jest także jako Doppelmayer i Doppelmair.) Urodził się w Norymberdze jako syn kupca Johanna Siegmunda Doppelmayra. W 1689 r. rozpoczął naukę w Aegidien-Gymnasium w Norymberdze, a następnie w 1696 r. na uniwersytecie w Altdorfie. Jego studia obejmowały matematykę, fizykę i prawoznawstwo. Później kontynuował studia w Halle, które ukończył w 1698 roku rozprawą o Słońcu. Podczas studiów na Uniwersytecie w Halle uczył się także języka francuskiego i włoskiego. Po porzuceniu studiów prawniczych spędził dwa lata podróżując i studiując w Niemczech, Holandii i Anglii, spędzając czas w Utrechcie, Lejdzie, Oksfordzie i Londynie, gdzie nauczył się mówić po francusku, włosku i angielsku. ] Kontynuował naukę astronomii oraz nauczył się szlifować i kształtować własne soczewki teleskopu. Jego kariera miała charakter akademicki i od 1704 r. aż do śmierci został profesorem matematyki w Aegidien-Gymnasium. Nie zasłynął z żadnych odkryć, ale opublikował kilka prac o charakterze naukowym. Jego publikacje dotyczyły tematów z zakresu matematyki i astronomii, w tym zegarów słonecznych, trygonometrii sferycznej oraz map i globusów nieba. Jedno z jego dzieł zawierało także przydatne informacje biograficzne o kilkuset matematykach i wytwórcach instrumentów z Norymbergi. Doppelmayr nawiązał bliskie stosunki z dominikaninem i kartografem Johannem Batistem Homannem, założycielem słynnego wydawnictwa kartograficznego. Na początku XVIII wieku Doppelmayr przygotował szereg tablic astronomicznych, które pojawiły się w atlasach Homanna, które w 1742 roku zebrano i wydano jako Atlas Coelestis in quo Mundus Spectabilis… Atlas zawierał 30 tablic, z których 20 dotyczyło tematów astronomicznych i rozwój historyczny, w tym systemy kosmologiczne Kopernika i Tycho Brahe, ilustracja ruchu planet i Układu Słonecznego oraz szczegół powierzchni Księżyca oparty na postępach teleskopowych. Pozostałe dziesięć płyt to rzeczywiste mapy gwiazd, obejmujące półkule ze środkiem na biegunach równikowych. Dwie inne płyty to półkule wyśrodkowane na biegunach ekliptyki, o orientacji zewnętrznej (tj. przedstawiające gwiazdy tak, jakby były widziane z zewnątrz, a nie z perspektywy obserwatora Ziemi, co jest preferowaną orientacją na współczesnych mapach nieba), przedstawiające współczesne ilustracje europejskich obserwatoriów, które Doppelmayr odwiedzał podczas swoich podróży. W 1716 roku Doppelmayr poślubił Zuzannę Marię Kellner. Para miała czworo dzieci, z których jedno przeżyło. Doppelmayr został członkiem kilku towarzystw naukowych, zwłaszcza Akademii Berlińskiej, Towarzystwa Królewskiego w 1733 r. i Akademii Nauk w Petersburgu (1740).

Johann Baptist Homann (ur. 20 marca 1664 r. W Oberkammlach, obecnie część Kammlach w powiecie Unterallgäu, † 1 lipca 1724 r. W Norymberdze) był niemieckim kartografem, wydawcą, grawerem i wykonał globusy. Daty urodzenia Johanna Baptista (Baptisty) Homanna nie można było ustalić z całą pewnością przez długi czas. Oficjalne potwierdzenie, które uzyskał jego ojciec, zostało znalezione w Archiwum Państwowym w Norymberdze. Dzięki nim data urodzenia 20 marca 1664 jest wyraźnie udokumentowana. Homann najpierw uczył się w szkole jezuickiej, ale chciał zostać dominikaninem. Ostatecznie jednak przeszedł na protestantyzm i został notariuszem w Norymberdze w 1687 roku. Wkrótce jednak zwrócił się ku miedziorytowi i grawerowaniu map. Od 1693 do 1695 r. Przebywał w Wiedniu, następnie ponownie w Norymberdze i około 1698 r. Grawerował mapy w Lipsku. W 1702 r. Założył w Norymberdze firmę kartogra- ficzną i wydawnictwo, które publikowało liczne globusy i mapy. Mapy Homanna były łączone w różnych atlasach, ale także sprzedawane pojedynczo. Homann dostarczył około 200 map, w tym Wielki Atlas całego świata w 126 arkuszach (1716) i Atlas methodicus (1719) w 18 arkuszach. Jego fantastyczna mapa dokładna tabulae utopiae krainy mleka i miodu stała się sławna po fikcyjnym dzienniku podróży Johann Andreas Schnebelin († 1706). Tworzył także sfery armilarne i inne mechaniczne dzieła sztuki. Od niego pochodzą mapy bożonarodzeniowej powodzi w Dolnych Niemczech (1717), Księstw Bremy i Verden oraz mapa Bremy z widokiem na miasto (około 1720 roku). Homann podciął ceny wydawców holenderskich i francuskich i stał się najważniejszym wydawcą map i atlasów w XVIII-wiecznych Niemczech. Jego mapy były bogato zdobione artystycznymi dodatkami oraz obrazami historycznymi i etnograficznymi.W 1715 r. Homann został wybrany członkiem Królewskiej Akademii Nauk w Berlinie, a także cesarskim geografem na dworze Karola VI. wyznaczony. Bardzo blisko współpracował ze znanym już wówczas grawerem norymberskim Christophem Weigelem  (1654–1725). Jego Kleiner Atlas scholasticus z 18 kartami  z 1710 r.  Został umieszczony przez lipskiego autora podręcznika Johanna Huebnera (1668–1731), a Atlas methodicus opublikowany w 1719 r. Został ułożony zgodnie ze stylem nauczania Huebnera. Johann Baptist Homann zmarł 1 lipca 1724 r. Jego firma została przekazana jego synowi Johannowi Christophowi Homannowi (1703–1730). Zmarł jednak sześć lat później. Na spadkobierców spisku wyznaczył swoich dwóch dyrektorów zarządzających, Johanna Georga Ebersbergera (lub Eberspergera) i Johanna Michaela Franza. Po jego śmierci firma była kontynuowana pod nazwą „Homanns Erben” (również „Homannsche Erben” lub „Homännian spadkobiercy”, francuscy Heritiers de Homann, łac. Homannianos Heredes). W połowie XVIII wieku znani uczeni, m.in. W firmie pracują B. Johann Michael Franz, Tobias Mayer, Johann Gabriel Doppelmayr, Georg Moritz Lowitz, Johann Hübner i Johann Gottfried Gregorii. Długa i pełna wydarzeń historia sukcesu lidera branży zakończyła się dopiero w 1848 roku śmiercią ostatniego właściciela Christopha Franza Fembo. Popiersie Johanna Baptista Homanna zostało umieszczone w Hall of Fame w Monachium. Popiersie zostało zniszczone w 1944 roku i nie zostało jeszcze przywrócone ani odtworzone. Dziś upamiętnia go tablica. Opisane strony świata: Septentrio, Meridies, Oriens, Occidens. W herbie Polski i Litwy herb Wettinow (Saski). Szeroki napis LITHUANIÆ. Kartusz czarno-biały.

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: plany, sygnatura, kółka
Hydrografia: Rzeki, jeziora, bagna
Nazewnictwo: hydrografia, województwa, prowincje, 2-st. osiedla,
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 1°, oznaczone graficznie w ramce wewnętrznej co 10′
Ramka: zwykła
Format: r: 487×557, p: ?x572, a: 512×611

Kolekcja: Adam Heymowski

Nr katalogu CRP: 00219-11332

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)