1. POME:|RANIAE, WANDALI:|CAE REGIO:|NIS, TYP. ||…

1. POME:|RANIAE, WANDALI:|CAE REGIO:|NIS, TYP. || LIVUNI:|AE NOVA | DESCRIP:|TIO, | Joanne Portantio | auctore || DVCATVS OSWIECZENSIS, ET | ZATORIENSIS, DESCRIPTIO || Sta. Por. pinxit

1.	POME:|RANIAE, WANDALI:|CAE REGIO:|NIS, TYP. || LIVUNI:|AE NOVA | DESCRIP:|TIO, | Joanne Portantio | auctore || DVCATVS OSWIECZENSIS, ET | ZATORIENSIS, DESCRIPTIO || Sta. Por. pinxit
Antwerpia 1573

Diesth Aegidius Coppenius (Gillis Coppens) (1496-1572)
Ortelius (Ortel, Ortell, Oertel, Wortels) Abraham (1527-1598)
Porębski (Porinski) Stanisław (1539-1581)
Portantius (Portant) Joannes (Jean) (1539-1581)

00295-11481-b 00295-11481-a

Skala 1:250000; skala przybliżona, podziałka liniowa: „Scala Milliarium

Miedzioryt kolorowany, (trzy mapy na jednej płycie), mapy ogólnogeograficzna

THEATRVM ORBIS TERRARVM. Opus nunc denuò ab ipso auctore recognitum, multisquè locis. [et] quamplurimis nouis tabulis atquè commentaris auctum kolofon: apud Ant. Coppenium Diesth, Antverpiae M.D.LXXIII

Arkusz z wyżej wymienionymi mapami jest 16 z 17-arkuszowego Additamentum I… do drugiego wydania atlasu Orteliusza wydanego przez holenderskiego drukarza C. Diesth’a. Diesth Aegidius Coppenius był holendarskim wydawcą, drukarzem i grawerem działają-cym w Anwerpii. Wydawał on atlasy Orteliusza w latach 1570-1578. Johannes Portantus, geograf i astrolog z Gandawy, spędził większość swojego życia w Antwerpii. Lodovico Guicciardini w swoim opisie Holandii nazwał go uczonym, wielkim metemetykiem dobrze zorientowanym również w kilku innych naukach. Był jednym z współpracowników Abrahama Orteliusa, współtworzył mapy Inflant do słynnego Theatrum Mundi i innych map. Nieszczęsny Portancjusz został pod koniec życia aresztowany przez sędziego w Antwerpii, oskarżony o czary lub kompozycję wywrotowych, antyrządowych wersetów. Był torturowany więcej niż raz, ale źródła różnią się co do wyniku tej przygody: jedni mówią, że uległ, inni uważają, że przeżył mękę. W tym samym roku jego broszura ukazała się wraz z Heusslerem w Norymberdze wraz z niemieckim tłumaczeniem. Gillis Coppens van Diest był od 1533 r. Członkiem Gildii św. Łukasza w Antwerpii dla artystów i rzemieślników i pracował w Skaldzie jako Boeckprintere. Uważany jest za jednego z najważniejszych drukarzy w Antwerpii w czasie, gdy Christoffel Plantin wkroczył do miasta około 1552 roku. W latach 1539-1573 wydał wiele książek na wiele tematów i w różnych językach. Gillis-senior współpracowałby z Plantinem w indywidualnych przypadkach, chociaż dokładny charakter tej współpracy pozostaje niejasny. Gillis Coppens van Diest był intensywnie zaangażo-wany jako drukarz i wydawca w Theatrum Orbis Terrarum Abrahama Orteliusa; wyprodukował udaną kolekcję map od 1570 do 1573. Później produkcja przeszła w ręce Plantijna. Syn Gillisa, Marcus Antonius Gillis, pracował jako korektor i tłumacz, prawdopodobnie w warsztacie ojca. PIERWSZE WYDANIE PIERWSZEGO WSPÓŁCZESNEGO ATLASU, 20 maja 1570 – data nadruku na kolofonie. „Po raz pierwszy… wszystkie elementy współczesnego atlasu zostały opublikowane w Theatrum Orbis Terrarum Abrahama Orteliusa. W tym znaczącym przedsięwzięciu zgromadzono… najlepsze dostępne mapy świata autorstwa najbardziej znanych i najnowocześniejszych geografowie dat. W przeciwieństwie do wcześniejszych kompozycji … każda z map Orteliusa została wygrawerowana specjalnie dla jego atlasu według jednolitego formatu. Dzięki jej uruchomieniu prymat w wydawaniu map został przeniesiony z Włoch do Holandii, co doprowadziło do ponad stu lat holenderskiego dominacja we wszystkich aspektach produkcji kartograficznej. Ogromne znaczenie miała także lista źródeł, którą Ortelius wydrukował na początku atlasu, która stała się punktem wyjścia do badań kartograficznych dla przyszłych pokoleń uczonych. Mapa księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego została opracowana przez autora atlasu na podstawie mapy Stanisława Porębskiego. Opisane strony świata: SEPTENTRIO., MERIDIES., ORIENS., OCCIDENS. Mapa odrestaurowana, braki oryginalnego papieru podklejone. Na odwrocie teksty: „LIVONIA” (kursywa), „POMERANIA” (roman), „OSWIECIMENSIS [et] ZATO=|RIENSIS DVCATVS(kursywa). Numer strony: „44.A.”, ołówkiem ręcznie: „Ortelius | 1570 (1573) | Addendium I”

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: sygnatura obrazkowa nieregularna
Hydrografia: rzeki, jeziora
Nazewnictwo: hydrografia, osiedla
Ramka: zwykła
Format: r: 220×245, (brak odcisku płyty na S)x503, a: 414×533

Kolekcja: Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00295-11481

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)