15. POMERANIÆ ¦ DVCATVS ¦ TABVLA.

15. POMERANIÆ ¦ DVCATVS ¦ TABVLA.

15.	POMERANIÆ ¦ DVCATVS ¦ TABVLA.
Strassburg 1674

(Merian Matthäus (1593-1650))
Paulli [Paullus] Simon (1603-1680)
Ziler [Ziller, Zillerum] Martin [Martini, Martinum] (1589-1661)

00464-36959-b 00464-36959-a

Skala 1:1500000; skala przybliżona

Miedzioryt czarno-biały , mapa ogólnogeograficzna.

Itinerarium Germaniae. Das ist Reisbuch durch Hoch- und Nieder- Teutschland… durch Martinum Zillerum. Vol. I-II. Strassburg 1674 S. Paulli.

Simon Pauli

Szczegółowa mapa Pomorza Zachodniego pochodzi z Itinerarium M. Zillera. Itineraria powstawały w XV i XVI wieku w Niemczech na skutek rosnącego zapotrzebowania na mapy Europy środkowej. Były to w zasadzie opisy miejscowości i krain geograficznych, zawierające również mapy. Itineraria były między innymi wykorzystywane jako materiały informacyjne do opracowywania map Europy środkowej do Geografii C. Ptolemeusza.  Simon Paulli (ur. 6 kwietnia 1603 w Rostocku, zm. 23 kwietnia 1680 w Kopenhadze) był niemieckim lekarzem, anatomem i botanikiem w służbie duńskich królów Christiana i Frederika Był synem profesora Rostockera Heinricha Paulli, który został powołany do Nykøbing na Falster jako lekarz dożywotni wdowy królowej Sofie i tym samym przybył do Danii jako dziecko. Po śmierci ojca w 1610 r. Studiował w Rostocku i odbywał długie podróże do Holandii i Francji. W 1630 r. Uzyskał doktorat w Wittenberdze, przez kilka lat praktykował w Lubece, a następnie objął stanowisko profesora w Rostocku. Kiedy profesor Rostocker Jakob Fabricius został dożywotnim lekarzem w Christian IV, Paulli w 1639 roku uzyskał profesurę z botaniki, anatomii i chirurgii na Uniwersytecie w Kopenhadze. Dużo pracował nad propagowaniem anatomii, Domus anatomica powstał w 1644 r., A gdy w 1649 r. Objął profesurę anatomii Tomasz Bartholin, uzyskał stopień kanoniczny jako rektor i wkrótce został mianowany lekarzem nadwornym. Bardzo zainteresował się botaniką, wydając w 1648 r. Pierwszą Flora Danica (to jest Flora Danica: Duńska Księga Ziołowa) i pozostawił po sobie duży i cenny zielnik. O jego pismach można przeczytać w artykule Ingerslev, »Den danske Lægestand« I. Zainteresowanie botaniką I. Paulli doprowadziło go zarówno podczas pobytu w Rostocku, jak i po 1639 r., Kiedy został profesorem

Matthäus Merian

anatomii, botaniki i chirurgii na Uniwersytecie w Kopenhadze, aby opublikować kilka publikacji botanicznych. pisma; z których można wymienić: Flora Danica Jest to: Dansk Urtebog (1648) i Quadripartitum botanicum de simplicium medicamentorum facultatibus (1639–1640), z których pierwszy został opublikowany na polecenie Christiana IV i jest pierwszym duńskim pismem botanicznym dowolnego znaczenie. Linneusz nazwał po nim rodzaj Paullinia. Synem był wydawca gazety Daniel Paulli (1640-1684). Paulli został lekarzem nadwornym w 1650 r., A później dożywotnim lekarzem Fryderyka III i Christiana V. W 1669 r. Przygotował propozycje systemu leczniczego i opubli kował kilka prac medycznych i botanicznych. Matthäus Merian the Elder (ur. 22 września 1593 w Bazylei, † 19 czerwca 1650 w Langenschwalbach) był szwajcarsko-niemieckim grawerem i wydawcą z eleganckiej rodziny Merian z Bazylei. Opublikował liczne mapy, widoki miast i kroniki. Jego głównym dziełem jest Topographia Germaniae. Matthäus Merian urodził się jako syn Sägmüllera i radnego Walthera Meriana. Po ukończeniu gimnazjum uczył się rysunku, grawerowania i akwaforty u miedziorytnika Friedricha Meyera z Zurychu. W latach 1610-1615 studiował i pracował w Strasburgu (u Friedricha Brentela), Nancy i Paryżu (u Jacquesa Callota). Jego duża mapa miasta Bazylea powstała w Bazylei w 1615 roku. Po podróży przez Augsburg, Stuttgart i Holandię Merian przybył do Frankfurtu nad Menem i Oppenheim w 1616 roku, gdzie pracował dla wydawcy i grawera Johanna Theodora de Bry; de Bry był właścicielem miedziorytu w Oppenheim i wydawnictwa we Frankfurcie, w którym przygotowywano wówczas duże książki podróżnicze o krajach Dalekiego Wschodu. W 1617 r. Merian poślubił Marię Magdalenę de Bry, córkę swojego pracodawcy. W tym czasie pracował również dla grawera i wydawcy Eberharda Kiesera. W 1620 r. Wrócił do rodzinnej Bazylei, gdzie uzyskał prawa cechowe i założył własną firmę. Po śmierci teścia (1623) kontynuował działalność wydawniczą we Frankfurcie, aw 1626 roku uzyskał obywatelstwo frankfurckie. W 1627 roku jako student przyjął Wenceslausa Hollara do swojego warsztatu. Po śmierci żony (1645) Merian poślubił Johannę Sibylla Heim w 1646 roku. Z jego pierwszego małżeństwa pochodzą trzy córki (Susanna Barbara, Margaretha i Maria Magdalena) oraz trzech synów: obaj również pracują w jego warsztacie: Matthäus Merian Młodszy, Caspar Merian i Joachim. Z drugiego małżeństwa wyszła córka Maria Sibylla Merian, przyrodnik i artystka. Matthäus Merian zmarł po długiej chorobie 19 czerwca 1650 roku w Langenschwalbach koło Wiesbaden. Został pochowany w Peterskirchhof we Frankkfurcie. Po jego śmierci, jego synowie Matthäus i Caspar przejęli wydawnictwo i kontynuowali wydawanie jego dzieł pod nazwą Merian Erben. Mniej znanym od jego działalności wydawniczej jest to, że Matthäus Merian intensywnie zajmował się kwestiami religijnymi i czerpał z nich siłę. Dla niego chodziło przede wszystkim o poruszanie się Ducha Bożego, a mniej o Kościół, Biblię i sakramenty. W 1637 r. Pisał w echu wersetu biblijnego (1 Kor 2, 14 LUT): „Cielesny człowiek nie rozumie ducha Bożego, jest to dla niego głupota i wielkie  kezerey, i chociaż był największym lekarzem i w wszystkich szkół, których nauczałbym świat, a wszystkie księgi biblijne mogłyby na zewnątrz, więc nie pomogłoby i nie służyłoby nic do błogości, gdyby sam Duch Święty nie nauczał wewnątrz dusz, przyjął motto Pietas contenta

Martin Zeiler

lecratur (na przykład : „Pobożność się opłaca”) z bocianem jako zwierzęciem heraldycz nym. Martin Zeiller (ur. 17 kwietnia 1589 w Ranten w Styrii, † 6 października 1661 w Ulm) był protestanckim niemieckim autorem epoki baroku. Po ukończeniu gimnazjum w Ulm, Zeiller, którego ojciec został wygnany z Górnej Styrii z powodu wiary, rozpoczął w 1608 roku naukę w Wittenberdze. Tutaj zajmował się historią i prawem. Po ukończeniu studiów pracował jako wychowawca w protestanckich rodzinach arystokratycznych i jako notariusz w Linz w Austrii, dokąd ponownie wypędziła go kontrreformacja. Od 1629 r. Zeiller mieszkał w cesarskim mieście Ulm, gdzie piastował różne urzędy w systemie szkolnym (m.in. nadzorca gimnazjum w 1641 r., Inspektor szkół niemieckich w 1643 r.). Zeiller jest typowym przykładem barokowego polihistora i autora kompilacji. Jest autorem wielu książek (w samej Bibliotece Miejskiej Ulm znajduje się 90 jego tytułów). Najbardziej znany jest jego wkład jako autora tekstu do Topographia Germaniae Matthäusa Meriana. Popularny autor napisał także przewodniki turystyczne i różne słowniki. Jego skandaliczna produktywność literacka została dobrze rozpoznana przez współczesnych. Barokowy poeta Georg Philipp Harsdörffer napisał wiersz aleksandryjski, zaczynając od: „Ciężka praca, która nigdy nie pozostała w pismach pana Zeillera”. W miejscu urodzenia Martina Zeillera (Ranten w Styrii), z okazji jego 400. urodzin, ścieżka Martina Zeillera z elementami projektu autorstwa rzeźbiarza zachodniej Styrii została zainaugurowana przez Alfreda Schlossera. Na SW ozdobna winieta z herbami 9 pomorskich prowincji. Morze Bałtyckie pokryte siatką kątową związaną dwiema różami wiatrów, na NE wizerunki dwóch  żaglowców.  Opisane  strony  świata:   Septentrio, Meridies, Oriens, Occidens. Na SE pod ramką ołówkiem: „STETTIN” . NA odwrocie NA ne ołówKIEM: „Pomerania ¦ 7,00„, na SE: „Cheverius?„, „66”.

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: sygnatura nieregularna, kółka
Siatka: kątowa
Hydrografia: rzeki, jeziora, bagna
Nazewnictwo: hydrografia, wyspy, prowincje, osiedla
Ramka: zwykła
Format: r: 288×379, p: 272×383, a: 323×399

Kolekcja: Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00464-36959

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)