43. POLONIA ¦ Regnum, et ¦…

43. POLONIA ¦ Regnum, et ¦ SILESIA ¦ ducatus.

43.	POLONIA ¦ Regnum, et ¦ SILESIA ¦ ducatus.
Amsterdam 1647

Blaeu Joannes (Jean, Johann, John) (1596-1673)
Blaeu William (Guiljelmus) Janszoon (Janssonius, Caesius) (1571-1638)
Grodecki (Grodeccius, Grodeccio) Wacław (Wenceslaus) (+1591)
Mercator (Kremer, Cramer) Gerard (Gerhard) (1512-1594)
Ortelius (Ortel, Ortell, Oertl, Wortels) Abraham (1527-1598)

00085-04924-b 00085-04924-a

Skala 1:1600000; skala przybliżona, podziałka liniowa: „Milliaria Germanica„.

Miedzioryt kolorowany, mapa polityczna

Le théâtre du Monde ou nouvel atlas contentant les chartes et descriptions de tous les pais de la terre… per Guillaume et Jean Blaeu. Amsterdami 1647 apud Johannem Guilielmi F. Blaeu

Willem Janszoon Bleau

Kompilacja prac W. Grodeckiego, G. Merkatora i A Orteliusza opracowana przez G. Blaeu’a. Mapa ta ukazywała się w atlasach Blaeu’a poczawszy od Atlas Appedix(1630), Atlas Novus, Atlas Maior lub „Cosmographia Blaviana”. Powyższa mapa pochodzi z francuskiego wydania Atlas Maior (Grooten Atlas). Willem Janszoon Blaeu (1571 – 21 października 1638), również w skrócie Willem Jansz. Blaeu, był holenderskim kartografem, twórcą atlasu i wydawcą. Wraz z synem Johannesem Blaeu Willem jest uważany za jedną z godnych uwagi holendersko-holenderskich szkół kartografii w jego złotym wieku (XVI i XVII wiek). Blaeu urodził się w Uitgeest lub Alkmaar. Jako syn dobrze prosperującego sprzedawcy śledzia przeznaczono go na sukces ojca w handlu, ale jego zainteresowania skupiały się bardziej na matematyce i astronomii. W latach 1594–1596, jako student duńskiego astronoma Tycho Brahe, zakwalifikował się jako twórca instrumentów i kul ziemskich.  W 1600 roku odkrył drugą w historii gwiazdę zmienną, obecnie znaną jako P Cygni. Po powrocie do Holandii tworzył mapy krajów i globusy świata, a ponieważ posiadał własne drukarnie, był w stanie regularnie produkować mapy krajów w formacie atlasu, niektóre z nich ukazały się w Atlas Novus opublikowanym w 1635 r. W 1633 r. został mianowany twórcą map holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. Był także redaktorem i publikował dzieła Willebrorda Snella, Kartezjusza, Adriaana Metiusa, Roemera Visschera, Gerharda Johanna Vossiusa, Barlaeusa, Hugo Grotiusa, Vondela oraz historyka i poety Pietera Corneliszoon Hoofta. Zmarł w Amsterdamie. Miał dwóch synów, Johannesa i Cornelisa Blaeu, którzy po jego śmierci w 1638 r. Kontynuowali działalność ojca w zakresie tworzenia map i wydawnictw. Odbitki dzieł rodziny są nadal sprzedawane do dziś. Oryginalne mapy to rzadkie przedmioty kolekcjonerskie. Mapy Blaeu znalazły się w pracach holenderskiego malarza Johannesa Vermeera z Delft (1632–1675), który zajmuje wielką pozycję wśród historyków map. Kilka jego obrazów ilustruje mapy wiszące na ścianach lub globusy stojące na stołach lub szafkach. Vermeer pomalował te dokumenty kartograficzne z takimi szczegółami, że często można zidentyfikować rzeczywiste mapy. Najwyraźniej Vermeer był szczególnie przywiązany do mapy Willema Blaeu – Balthasara Florisza van Berckenrode z Holandii i Zachodniej Fryzji, ponieważ przedstawił ją jako dekorację ścienną w trzech swoich obrazach. Choć mapa już nie istnieje, istnienie mapy jest znane ze źródeł archiwalnych i drugiej edycji opublikowanej przez Willema Blaeu w 1621 roku, zatytułowanej Nova et Accurata Totius Hollandiae Westfriesiaeq. Topographia, Descriptore Balthazaro Florentio a Berke [n] jechał Batavo. Vermeer musiał mieć do dyspozycji kopię (lub wcześniejszą wydaną przez Van Berckenrode). Około 1658 r. Pokazał ją jako dekorację ścienną w swoim obrazie Oficer i Śmiejąca się dziewczyna, przedstawiającym żołnierza w dużym kapeluszu siedzącego tyłem do widza, rozmawiającego z uśmiechniętą dziewczyną, która  trzyma szklankę w dłoni.  Jasne światło słoneczne  kąpie dziewczynę i dużą mapę na ścianie. Darem Vermeera dla realizmu jest fakt, że mapa ścienna, przymocowana do lnianych i drewnianych prętów, jest identyfikowalna jako mapa Holandii i Zachodniej Fryzji z 1621 roku. Wiernie oddaje charakterystyczny projekt, dekorację i treść geograficzną. Joan & Willem Blaeu Atlas w 11 tomach z białą skórzaną oprawą ze złotym liściem i specjalną skrzynią do przechowywania, z portretem Willema Blaeu na ścianie obok, egzemplarzem należącym do zbiorów specjalnych Uniwersytetu w Amsterdamie. Jego mapy stanowiły większość Atlasu Maiora, który stał się przedmiotem kolekcjonerskim w Amsterdamie.3 kartusze: tytułowy – z postaciami kobiet, kartusz na NE z herbem polskim w koronie, na SW kartusz skalowy z herbem Śląska. Na SE tekst: „Guilielmus¦ Blaeu excudit.” Opisane strony świata: Oriens i Occidens. Na odwrocie tekst francuski: „Le Royaume¦ de Pologne„, „Pologne„. Na stronie E na SE początek opisu Podlasia, litera „M”, na stronie W spis królów i książąt polskich, ostatni: „1633 Vladislas IV Sigismondi III ¦ Filius„. Brak numeru strony tekstowej. Na odwrocie ołówkiem na SE: „Bleau 1632 / 41Ľ x 50˝ cms”

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: sygnatura nieregularna, kółka
Hydrografia: rzeki, jeziora
Nazewnictwo: hydrografia, prowincje, 2-st. osiedla
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 20′ i oznaczone graficznie co 2′ na S i W.

Kolekcja: Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00085-04924

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)