42. POLONIA ¦ Regnum, et ¦…

Skala 1:1600000; skala przybliżona, podziałka liniowa: „Milliaria Germanica„.

Miedzioryt kolorowany, mapa polityczna

Le Grand Atlas, ou Cosmographie Blaviane… Amsterdam 1663 chez Jean Blaeu

Kompilacja prac W. Grodeckiego, G. Merkatora i A Orteliusza opracowana przez G. Blaeu’a. Mapa ta ukazywała się w atlasach Blaeu’a począwszy od Atlas Appedix(1630), Atlas Novus, Atlas Maior lub Cosmographia Blaviana. Powyższa mapa pochodzi z francuskiego wydania Cosmographie. Joan Blaeu (niemiecki Johannes Blaeu; * 1596 w Alkmaar, Holandia, † 28 grudnia 1673 w Amsterdamie, Holandia) był holenderskim kartografem i rytownikiem. W 1654 roku stworzył pierwszy atlas Szkocji. Jego jedenastotomowy Atlas Maior, opublikowany po raz pierwszy w 1662 roku, był jednym z najbardziej złożonych i najdroższych atlasów europejskich w XVII wieku. Joan Blaeu, syn Willema Janszoon Blaeusa, ucznia Tycho Brahesa, urodził się w Alkmaar w 1596 roku i przyjechał do Amsterdamu około 1603 roku, gdzie jego ojciec założył firmę specjalizującą się w produkcji globusów ziemskich i map. O wykształceniu Joan Blaeus otrzymuje jedynie doktorat z prawa w 1620 r. Natomiast nie ma pisemnych dowodów jego działalności w kolejnych latach życia. Jednak wzmianka o jego nazwisku w wydaniu Atlantis z 1631 r. Sugeruje, że po ukończeniu studiów brał udział w działalności ojca. W 1636 r. Ukazała się pierwsza edycja Atlasu Novus (pełny tytuł: Theatrum orbis terrarum, sive Atlas novus), którego dalsze przetwarzanie miało na celu ugruntowanie sławy Joan Blaeu jako kartografa. Kiedy Willem Janszoon Blaeus zmarł w 1638 r., Joan przejęł zarządzanie firmą w Amsterdamie wraz ze swoim bratem Cornelisem, a jednocześnie, jako następca ojca, została oficjalnym kartografem holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. W 1640 r. Opublikowano wydanie Atlasu Novus, powiększonego do trzech tomów. Po śmierci Cornelisa Bleau w 1642 r. Joan nadal samodzielnie prowadziła firmę. W 1651 roku został wybrany do rady miasta Amsterdam, co czyni go pierwszym kartografem, który wypełnił to stanowisko. W 1645 i 1654 r. Pojawiły się dodatkowe tomy do Atlasu Novus. Czwarty tom (1645) zawierał mapy hrabstw

angielskich, a dzięki piątemu tomowi (1654) Blaeu stworzył pierwszego atlasu Szkocji. W 1655 roku Blaeu zakończył Atlas Novusa książką z mapami krajów Dalekiego Wschodu. Około 1649 r. (Datowanie według przywileju) ukazała się Blaueus City Book of the Netherlands, początkowo w 3 mało zmienionych wydaniach łacińskich, takich jak Novum ac Magnum Theatrum Urbium Belgicæ Liberæ ac Fœderatæ lub Novum ac Magnum Theatrum Urbium Belgicæ Regiae; potem ukazało się pierwsze niderlandzkie wydanie pod tytułem Toonneel Steden van de Vereenighde Nederlanden o Republice Zjednoczonej Holandii (odpowiada współczesnej Holandii) lub Toonneel Steeden van’s Konings Nederlanden o hiszpańskiej lub królewskiej Holandii (odpowiada dzisiejszej Belgii i Luksemburg). Obejmuje również niektóre niemieckie miasta, które były wówczas częścią Holandii. Poza szczególnym przypadkiem miasta Haga, które nigdy nie otrzymało formalnych praw miejskich, ufortyfikowane mury miejskie są szczególnie widoczne z dzisiejszej perspektywy. Przedstawienie domów i ważnych budynków, które wydają się wystawać z widza unoszącego się nad mapą, jest niezwykłe na rysunku. Po zakończeniu atlasu Novus Blaeu rozpoczął jeszcze bardziej ambitny projekt. Na podstawie swoich wcześniejszych map Blaeu stworzył Atlas Maior, początkowo jedenastotomowy atlas, opublikowany po raz pierwszy w 1662 r., Z prawie 600 mapami i łącznie 3000 stron tekstu łacińskiego. Ten atlas miał być wstępnym etapem kosmografii, czego Blaeu nigdy nie zdawał sobie sprawy. Wielkoformatowe woluminy wydrukowano na wysokiej jakości papierze, a mapy ozdobiono misternymi zdobieniami. Na życzenie kupującego oryginalne jednokolorowe mapy mogły zostać ponownie zabarwione w warsztacie Blaeu, co dodatkowo zwiększyło wartość poszczególnych tomów. Ich posiadanie odzwierciedlało bogactwo nabywcy, a Atlas Maior uważany jest za jedną z najdroższych publikacji tego czasu. Niemniej jednak praca była wyjątkowo udana. Późniejsze wydania ukazały się w języku francuskim, holenderskim i niemieckim. Planowana hiszpańskojęzyczna edycja Atlasu Maior pozostała fragmentem po tym, jak warsztat Blaeu został całkowicie zniszczony podczas niszczycielskiego pożaru w Amsterdamie w 1672 r. Prasy drukarskie, płyty miedziane, książki i papier zaginęły w pożarze. Śmierć Joan Blaeu w następnym roku przypisuje się temu dotkliwemu ciosowi. Firma założona przez Willema Janszoon Blaeu została ostatecznie rozwiązana w 1698 roku.3 kartusze: tytułowy – z postaciami kobiet, kartusz na NE z herbem polskim w koronie, na SW kartusz skalowy i herbem Śląska. Na SE tekst: „Guilielmus¦ Blaeu excudit.” Opisane strony świata: Oriens i Occidens. Na odwrocie tekst francuski: „Le Royaume¦ de Pologne„, „Pologne„. Na stronie E na SE początek opisu Wołynia, litera „A a”, na stronie W spis królów i książąt polskich, ostatni: „1632 Vladislas IV Sigismondi III ¦ Filius„. Na NE Numer Strony: „25”. Na odwrocie ołówkiem na NE: „Inw 13/45 ¦ No 3”, na S: „Dar W. Dąbrowski”, na SW: „ev. fr. 1634-45 Cz. Ch? / 3”, na SE: „21,-„

Rzeźba:  kopczyki
Osiedla: sygnatura nieregularna, kółka
Hydrografia: rzeki, jeziora
Nazewnictwo: hydrografia, prowincje, 2-st. osiedla
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 20′ i oznaczone graficznie co 2′ na S i W.

Kolekcja: Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu, W. Dąbrowski

Nr katalogu CRP: 00048-03437

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)