1. PIANO della CITTA di DANZICA

Skala 1:20000; skala przybliżona, podziałka liniowa: „Scala di 100 Verghe„

Miedzioryt czarno-biały, plan miasta.

(Regni Poloniae Magnique Ducatus Lithuaniae Studio Andreae Cellari. Amsterdam 1659 apud Aegidium Janssonium Valckenier)(Description of Poland… 1659)

Plan miasta Gdańska w obrębie murów. Andreas Cellarius (Neuhausen, ok. 1595 – Hoorn, 1665) był niemieckim kosmografem. Cellarius urodził się w Neuhausen niedaleko Wormacji (Niemcy) jako syn kaznodziei. Niewiele wiadomo o Cellariusie, studiował nieznany nam przedmiot na uniwersytecie w Heidelbergu, ożenił się w 1625 roku w Amsterdamie z Cathariną Eltmans, spłodził trzech synów i córkę, napisał książkę o Polsce i płacił 200 guldenów rocznie. w 1637 r. rektor szkoły łacińskiej w Hoorn. Najbardziej znany jest z niebiańskiego atlasu Harmonia Macrocosmica, opublikowanego przez Johannesa Janssoniusa w Amsterdamie w 1660 roku, z 29 pięknymi rycinami, na których przedstawiono konstelacje i różne systemy świata. Porównuje się obok siebie zarówno heliocentryczną teorię Kopernika, jak i (przejściową) teorię Tycho Brahe jako starego ptolemejskiego światopoglądu. W atlasie portrety heliocentrycznych uczonych Arystarcha z Samos i Kopernika pojawiają się obok biblijnie potwierdzonego światopoglądu konserwatywnych teologów, w którym słońce krąży idealnie wokół Ziemi. W ten sposób książka mogłaby znaleźć się także w bibliotekach katolickich, ponieważ Kościół rzymskokatolicki nadal trzymał się średniowiecznych i starożytnych planet Ptolemeusza. Inne modele zostały uznane za heretyckie w oczach Świętej Inkwizycji. Cellarius sam nie był astronomem, a jego prace mają raczej dekoracyjne niż praktyczne znaczenie astronomiczne. Atlas nie ma systemu, który pozwoliłby astronomowi wyposażonemu w teleskop znaleźć gwiazdę. Christiaan Huygens był niezadowolony z pracy Cellariusa. Odkryty przez niego księżyc Saturna, Tytan, został pominięty, a niektóre ryciny zawierały błędy ortograficzne i zniekształcenia perspektywy. Piękne ryciny były sprzedawane osobno i często oprawiane przez kolekcjonerów w jedną oprawę z arkuszami atlasu Joan Blaeu. W tej formie, ale także jako oddzielne atlasy niebieskie, trafiły na cały świat. Atlas Cellariusa można zatem znaleźć w bibliotekach Watykanu i Topkapi w Stambule. Piękny grawerunek południowego gwiaździstego nieba przypomina o istnieniu niezliczonych, dziś zapomnianych konstelacji. W późniejszych opisach nieba południowego zostały one pominięte, połączone lub przemianowane. Cellarius i jego wydawca pracowali nad drugim tomem, który nigdy nie został ukończony z powodu śmierci Janssoniusa w 1664 roku. Orientacja wschodnia. Na SE w treści kartusz skalowy z herbem miasta. Na NW ponad ramką tekst: „Vol. 7. Pag. 318.„.

Zabudowa: zarys
Hydrografia: rzeki, kanały
Nazewnictwo: hydrografia, dzielnice miasta
Ramka: zwykła
Format: r: 163×190, p: 171×201, a: 180×212

Kolekcja: Tadeusz Szmitkowski