16. OCTAVA EVRO PE TABVLA ·

Skala 1:3750000 Skala przybliżona

Drzeworyt czarno-biały, mapa ogólnogeograficzna

Claudii Ptolemei  viri Alexandrini  Mathematicę disciplinę Philosophi  doctissimi Geographię opus novissima traductione e Gręco=rum archeotypis castigatissime pressum: ceteris  ante lucubratorum multo pręstantius… kolofon: Anno… M D XIII. Marcii  XII… Argentine…Joannis Schotti..

Tablica ósma ze sztrasburskiego wydania Geografii… Ptolemeusza. Mapę opracował M. Waldseemüller, a wydał J. Scott przy współpracy Jakuba Aeschlera i Georga Uebelina. Jest to prawdopodobnie przeróbka mapy Europy Środkowej Beneventano-Wapowskiego.  Matthias Ringmann, znany również jako Philesius Vogesigena, był alzackim niemieckim uczonym humanistą, kosmografem i poetą. Wraz z kartografem Martinem Waldseemüllerem przypisuje się mu pierwsze udokumentowane użycie słowa Ameryka na mapie 1507 Universalis Cosmographia na cześć włoskiego odkrywcy Amerigo Vespucciego. Ringmann urodził się w 1482 roku w małej wiosce rolniczej Eichhoffen w Alzacji. W 1498 roku zapisał się na uniwersytet w Heidelbergu, a następnie studiował na uniwersytecie w Paryżu. Ukończył studia typowe dla ówczesnego humanisty, w tym grecką, łacińską, literaturę klasyczną, historię, matematykę i kosmografię. W 1505 r. Osiadł w Strassburgu, pracował w drukarni i zaczął studiować geografię Ptolemeusza. W 1505 r. Ringmann natknął się na egzemplarz Mundus Novus, broszury przypisanej Amerigo Vespucci, która opisywała podróż odkrywcy po współczesnej Brazylii. Ringmann znał spekulacje klasycznych autorów, że gigantyczny, nieznany kontynent leży po drugiej stronie świata i był przekonany, że właśnie o nim wspominał Vespucci. Ringmann opublikował dzieło pod tytułem „Odkrycie południowego wybrzeża niedawno odkryte przez króla Portugalii”. W lipcu 1507 roku napisał do przyjaciela nazywającego Vespucciego „człowiekiem wielkiej odwagi” i umieścił ten list we wstępie do swojego przedruku. W tym samym roku wyjechał do Włoch, gdzie prawdopodobnie szukał więcej informacji o Vespucci i ziemiach, które opisywał. W 1506 roku rozpoczął kolejny projekt, pierwsze niemieckie tłumaczenie komentarzy Juliusza Cezara do wojny galijskiej. Wykorzystał Geografię Ptolemeusza do zidentyfikowania historycznych rzymskich nazw miejsc i powiązania ich z odpowiadającymi im współczesnymi lokalizacjami. Jego tłumaczenie zostało opublikowane w 1507 roku. W tym czasie w Saint-Dié powstało stowarzyszenie humanistów, pod patronatem księcia Lotaryngii René II. Nazywali siebie Gymnasium Vosagense, a ich liderem był Walter Lud. Ich zamiarem było opublikowanie nowego wydania Geografii Ptolemeusza. Ringmann został włączony do grupy z powodu wcześniejszej pracy z geografią oraz znajomości greki i łaciny. Martin Waldseemüller, kartograf, został również zatrudniony do rysowania i ilustrowania map dla nowej publikacji. W 1506 r. Gimnazjum uzyskało francuskie tłumaczenie listu Soderini, a także portugalską mapę morską, która wyszczególnia wybrzeże lądów odkrytych niedawno na zachodnim Atlantyku. Ringmann ponownie przypuszczał, że był to „nowy świat” lub „antypody” postawione hipotezom klasycznych pisarzy. List Soderini przypisuje Vespucci’emu uznanie za odkrycie tego nowego kontynentu i sugeruje, że mapa Portugalii oparta była na jego podróżach. Postanowili na chwilę odłożyć Geografię i opublikować krótkie

Matthias Ringmann

Wprowadzenie do kosmografii wraz z towarzyszącą mapą świata. Wprowadzenie zostało  napisane przez Ringmanna i zawierało łacińskie tłumaczenie listu Soderini. W przedmowie do listu Ringmann napisał: „Nie widzę powodu, dla którego ktokolwiek mógłby właściwie nie zgodzić się na imię wywodzące się od nazwiska Amerigo, odkrywcy, człowieka wielkiego geniuszu. Odpowiednią formą byłoby Amerige, co oznacza Ziemię Amerigo, lub Ameryka, ponieważ Europa i Azja też otrzymały imiona kobiet.” Tysiąc egzemplarzy Wstępu i towarzyszącej mu mapy świata wydrukowano 25 kwietnia 1507 r. Po raz pierwszy słowo „Ameryki” pojawiło się w formie drukowanej. W późniejszym wydaniu, po śmierci Ringmanna Waldseemüller porzucił termin Ameryka i nazwał Amerykę Południową „Terra Nova”, ale nazwa Ameryka została już ustalona. Po 1507 r. Ringmann i Waldseemüller kontynuowali współpracę nad stworzeniem nowej edycji Geografii Ptolemeusza. W 1508 Ringmann wrócił do Włoch i otrzymał grecki rękopis Ptolemeusza (Codex Vaticanum Graecorum 191.). Dzięki tym ważnym informacjom najwyraźniej byli w stanie ukończyć swój projekt, ale nowa Geografia została opublikowana dopiero po śmierci Ringmanna. W 1509 r. Ringmann był poważnie chory na gruźlicę, ale kontynuował pracę. W 1509 roku opublikował grę karcianą Grammatica Figurata, dzięki której reguły gramatyczne Ars Minor Donatusa będą bardziej atrakcyjne dla dzieci. Zmarł w 1511 r. w Sélestat. Obraz mapy w kształcie trapezu, na E poza ramką opisy zniekształceń wzdłuż południka 72˝: „Clima septimi…, 14·paral…, 16·paral…, 17·paral…, 18·paral…, 19·paral…, Vigeliin 9 paral…, Vigesinus primus…”, na W poza ramką opisy zniekształceń skali: „Milliaria 40½”, „Milliaria 32½”, „onus grad… 28½”. Na odwrocie na SE ołówkiem: „WALDSEEMÜLLER/SCOTTI 1513”.

Znak wodny: lilia.
Tytuł: na N poza ramką.
Rzeźba: zarys
Osiedla: kółka, sygnatura
Hydrografia: rzeki, jeziora
Odwzorowanie: trapezoidalne
Nazewnictwo: hydrografia, prowincje, osiedla
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 1°, oznaczone graficznie co 30′ w ramce środkowej i w ramce zewnętrznej co 10′.
Ramka: potrójna, trapez
Format: r: 324/492xh=385, a: 442×615

Kolekcja: Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00318-11504

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)