48. Nova totius ¦ REGNI POLONIÆ,…

Skala 1:18000000; skala przybliżona, podziałki liniowe: „Mill. Polo. Commu.„, „Mill Germanica.„, „Mill. Verenica.„, „Mill Moscovitica.„.

Miedzioryt czarno-biały, mapa ogólnogeograficzna

Regni Poloniae, Magni Ducatus Lithuaniae…novissima descriptio… Amstelodami, 1659 apud Aegidium Janssonium Valckenier 1659.

Regni Poloniae, Magni Ducatus Lithuaniae…novissima descriptio… Amstelodami, 1659 apud Aegidium Janssonium Valckenier 1659.

Mapa opracowana prawdopodobnie na podstawie wcześniejszej mapy Beauplana.Zamieszczona w opisie geograficznym i historycznym Polski i Litwy wydanym w Amsterdamie w oficynie Aegidiusa Janssoniusa Valkeniera w 1659 roku. Andreas Cellarius (Neuhausen, ok. 1595 – Hoorn, 1665) był niemieckim kosmografem. Cellarius urodził się w Neuhausen koło Wormacji (Niemcy) jako syn kaznodziei. Niewiele wiadomo o Cellariusie, studiował nieznany nam przedmiot na uniwersytecie w Heidelbergu, ożenił się w 1625 r. w Amsterdamie z Cathariną Eltmans, spłodził trzech synów i córkę, napisał książkę o Polsce i zarabiał 200 guldenów rocznie. w 1637 r. rektor szkoły łacińskiej w Hoorn. Najbardziej znany jest z niebiańskiego atlasu Harmonia Macrocosmica, opublikowanego przez Johannesa Janssoniusa w Amsterdamie w 1660 roku, z 29 wspaniałymi rycinami, na których przedstawiono konstelacje i różne systemy świata. Porównuje się obok siebie heliocentryczną teorię Kopernika i (przejściową) teorię Tycho Brahe jako starego ptolemejskiego światopoglądu. W atlasie portrety heliocentrycznych uczonych Arystarcha z Samos i Kopernika pojawiają się obok biblijnie potwierdzonego światopoglądu konserwatywnych teologów, w którym słońce krąży idealnie wokół Ziemi. W ten sposób książka mogłaby znaleźć się także w bibliotekach katolickich, ponieważ Kościół rzymskokatolicki nadal trzymał się średniowiecznych i starożytnych planet Ptolemeusza. Inne modele zostały uznane za heretyckie w oczach Świętej Inkwizycji. Cellarius sam nie był astronomem, a jego prace mają raczej dekoracyjne niż praktyczne znaczenie astronomiczne. Atlas nie ma systemu, który pozwoliłby astronomowi wyposażonemu w teleskop znaleźć gwiazdę. Christiaan Huygens był niezadowolony z pracy Cellariusa. Tytan, księżyc Saturna, Tytan, jak odkrył, został pominięty, a niektóre ryciny zawierały błędy ortograficzne i zniekształcenia perspektywy. Piękne ryciny były sprzedawane osobno i często oprawiane przez kolekcjonerów w jedną oprawę z arkuszami atlasu Joan Blaeu. W tej formie, ale także jako oddzielne atlasy niebieskie, trafiły na cały świat. Atlas Cellariusa można zatem znaleźć w bibliotekach Watykanu i Topkapi w Istanbule. Piękny ryt południowego gwiaździstego nieba przypomina o istnieniu niezliczonych, dziś zapomnianych konstelacji. W późniejszych opisach nieba południowego zostały one pominięte, połączone lub przemianowane. Cellarius i jego wydawca pracowali nad drugim tomem, który nigdy nie został ukończony z powodu śmierci Janssoniusa w 1664 roku.

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: sygnatura nieregularna, kółka
Hydrografia: rzeki, jeziora
Siatka: geograficzna
Odwzorowanie: stożkowe
Nazewnictwo: hydrografia, państwa, prowincje, 2-st. osiedla
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 1°, w ramce wewnętrznej oznaczone graficznie co 1° i co 20′.
Ramka: zwykła
Format: r: 210×260, mapa obcięta, brak śladów odcisku płyty, a: 216x(263)

Kolekcja: Tadeusz Szmitkowski

Nr katalogu CRP: 00145-04984

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)