51. MAXIMI TOTIUS EURO:¦PÆ FLUMINIS ¦…

Skala 1:500000; skala przybliżona, podziałki liniowe: „Milliaria Germanica communia„, „Milliaria Gallica communia„.

Miedzioryt czarno-biały, mapa szczegółowa.

(Gerardi Mercatoris Atlas sive cosmographicae meditationes de fabrica mundi… Edito decima. Amsterodami 1630 sumptibus et typis aeneis Henrici Hondii)

Dwuczęściowa mapa górnego i środkowego Dunaju. Na części N Dunaj od źródeł po Mathusem, na części S – od Mathusem do Belgradu. Przy sygnaturze Belgradu wizerunek obozu wojsk tureckich oraz data zdobycia Belgradu przez wojska Sulejmana: „Belgradum ¦ vel Griecx Weißéburg ¦ a Sollimano ¦ expug. 1520„. Wyjątkowo precyzyjnie przedstawiona hydrografia. Hendrick Hondius urodził się jako syn filologa Guillama (Willema) de Hondta w Duffel (Księstwo Brabancji we Flandrii). Flamandzki biograf z XVII wieku Cornelis de Bie donosi, że ojciec Hondiusa był uczonym, który przeprowadził się z rodziną do Mechelen. Tutaj młody Hondius nauczył się pisać. Po śmierci ojca przeprowadził się z matką do Antwerpii. Po ślubie matki z obywatelem Antwerpii Hondius został praktykowany w Brukseli u Godfrieda van Gheldera, złotnika u Aleksandra Farnese, księcia Parmy. Studiował także rysunek z rytownikiem Janem Wierixem z Antwerpii. W tym czasie zaczął uczyć się grawerowania. Zajmował się matematyką i studiował perspektywę, architekturę i budowę fortyfikacji u Hansa Vredemana de Vriesa i Samuela Mareloisa. Po podróży do Kolonii, Londynu i Paryża przeniósł się do Hagi do 1597 roku. W tym roku zarejestrował się w gildii lokalnych artystów i poślubił córkę złotnika z Hagi. Swój pierwszy przywilej wydrukował za portret księcia Mauritsa. Poświęcił się swojej praktyce grawerowania. Jego prace zostały bardzo dobrze przyjęte i otrzymał zlecenia od wielu wybitnych osobistości na ryciny lub rysunki. „Grawerowana tabliczka tytułowa do Księgi Perspektywy, z dedykacją dla księcia Mauritsa, Hendrik Hondius (1605). Wyobrażony widok miasta z uwielbieniem pasterzy, rysunek, 1618. Został nadany ogólny przywilej przez Stany Generalne Holandia w 1599 r. Hondius był zatem pierwszym wydawcą, który uzyskał przywilej narodowy aż do Piotra Paula Rubensa w 1618 r. Przywilej ten zapewniał ochronę przed rozpowszechnianiem w Niderlandach kopii jego opublikowanych dzieł.  Przeprowadził się do Amsterdamu w 1603 i Leiden w 1604–5.  Tutaj opublikował wraz z drukarką Breukel Cornelisz Nieulandt z Hagi książkę Perspektywa Hansa Vredemana de Vriesa.  Wrócił do osiedlenia się w Hadze w 1605 roku.  Po po powrocie do Hagi na jego odciskach widniał Buitenhof jako jego adres. Młody Constantijn Huygens podążył za nim w 1611 r. przez trzy miesiące, ucząc Hondiusa. W 1614 r. Hondius kupił duży dom między Binnenhof a Gevangenpoort w Hadze, który sam sed jako miejsce pracy i mieszkania. Dołączył w 1617 r. Do lokalnego radcy kościelnego, w którym przyjął stanowisko antykatolickie i antykarmińskie. Miał kwitnący  biznes drukarski w Hadze, który był kontynuowany przez jego synów Willema i Hendrika. Początkowo zatrudniał drukarzy do drukowania, dopóki nie kupił własnej prasy drukarskiej w 1620 roku. W latach trzydziestych bardziej zajmował się publikowaniem niż grawerowaniem i drukowaniem. Jego publikacje to głównie mapy, książki o fortyfikacjach i oficjalne portrety Wykorzystał także oryginalne płyty i bloki wcześniejszych artystów do przedruku, a takie przedruki stanowiły prawie jedną trzecią jego dorobku wydawniczego . W latach czterdziestych XVI wrócił do druku, koncentrując się wyłącznie na trawieniu. Pozostał aktywny jako grafik i rysownik do ostatnich lat. Jedną z najważniejszych publikacji Hondiusa była praca Pictorum aliquot celebrium praecipue Germaniae inferioris Effigies (Wizerunki niektórych sławnych malarzy, głównie z Dolnych Niemiec) z 1610 roku, która była zbiorem 69 portretów głównie artystów niderlandzkich. Spośród tych portretów 22 były przerobionymi wersjami portretów zawartymi w książce o prawie tym samym tytule autorstwa Dominicusa Lampsoniusa, która została opublikowana w Antwerpii w 1572 r. przez wdowę Hieronima Koguta.

Hendrick Hondius

Książka z 1572 r. Zawierała 23 portrety wczesnych artystów niderlandzkich, z których wszyscy zmarli przed publikacją, w tym portret Hieronimicznego Koguta, który zmarł podczas przygotowywania publikacji. Dzięki swojej książce z 1610 roku Hondius zaktualizował i rozszerzył kanon malarstwa niderlandzkiego. Uwzględnił niektórych artystów niemieckich i angielskich, którzy najwyraźniej próbowali umiejscowić Holendrów w ramach szerszego, bardziej semantycznie niepewnego kanonu „północnego”. Hondius skonstruował tę serię w ramach ciągłego świętowania dawnych i obecnych niderlandzkich artystów. Hondius nie zawarł w swojej książce portretu Koguta, który był ostatnim portretem w publikacji z 1572 r. Hondius nie zidentyfikował autorstwa poszczególnych rycin (z których większość wykonali bracia Wierix z serii Lampsonius). Podobnie jak w publikacji z 1572 r., Dodał on wiersze łacińskie pod każdym portretem z krótkim opisem szczególnych cech każdego artysty. Henricus Hondius może odnosić się do dwóch prawdopodobnie niepowiązanych grawerów i kartografów:

• Hendrik HondiusI (1573–1650), urodzony w Duffel, pracował w Hadze, znanej z Pictorum aliquot celebrium praecipue Germaniae Inferioris wizerunki, Hagae Comitis, 1610
• Hendrik HondiusII (1597–1651), mieszkał i pracował w Amsterdamie, znanym ze swojej mapy w Atlasie Mercator-Hondius z 1627 r.
• Hendrik HondiusIII (1615–1677), urodzony i pracujący w Hadze, syn Hendrika Hondiusa

Obydwie części wyrytowane na jednej płycie. Na odwrocie tekst: „DESCRIPTION ¦ DV ¦ DANVBE.„, numer strony: „453„, na S pod tekstem: „Yyyyy 2”, na W tytuł tekstu: „Description du Danube„, na SE pod tekstem ręcznie: „Danube”.

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: plany, sygnatura, kółka
Hydrografia: rzeki, jeziora
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 20′, oznaczone graficznie w ramce wewnętrznej co 1°.
Ramka: zwykła
Format: r: N: 223×507, S: 222×507, p: 449×511, a: 466×560

Kolekcja: Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00531-11864

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)