10. MARCHIONATUS ¦ BRANDENBURGICUS ¦ Authore…

10. MARCHIONATUS ¦ BRANDENBURGICUS ¦ Authore ¦ Olao Iohannis Gotho ¦ Gustani Mag R. S. Cosmographo.

10.	MARCHIONATUS ¦ BRANDENBURGICUS ¦ Authore ¦ Olao Iohannis Gotho ¦ Gustani Mag R. S. Cosmographo.
Amsterdam (1639-1641)

Gotho (Gothus) (Svart, Ornehufvud) Olaus Joannis (Olaf Hansson) (1600-1644)
Janssonius (Jansson, Janssen, Johnson) Jan (Johannes, Joan) (1588-1664)
Hondius Henricus (Henry, Henricum, Hendrick) (1597-1651)

00486-11819-a (Kopiowanie) 00486-11819-b

na SE w osobnym kartuszu:

Nobili ac Magnifico Domino ¦ Michaeli Blondo, Sacræ Regiæ ¦ Maiestatis Sueciæ apud Sereniss: ¦ Magnæ Britanniæ Regnum Agenti. ¦ D. Dedicat H. Hondius.

Skala  1:600000; skala przybliżona, podziałki liniowe: „Milliaria Brandenburgia communia„, „Milliaria Germanica communia„.

Miedzioryt kolorowany, mapa ogólnogeograficzna.

Nouveau Thèàtre du Monde ou nouvel Atlas… des toutes les Regiones de la terre… Henry Hondius, Jean Janson Vol. I-III. Amsterdam 1639-41 Jean Jansson

Szczegółowa mapa Brandenburgii wykonana przez szwedzkiego Geografa O. I. Gotho i zamieszczona w atlasie Hondiusa/Janssona. Olof Hansson Örnehufvud, pierwotnie przed szlachtą Olof Hansson Svart, urodzony w styczniu 1600 r. W Nya Lödöse, zmarł 27 sierpnia 1644 r. We wsi Kattarps, parafia Skrävlinge w powiecie Malmöhus, był szwedzkim kwatermistrzem generalnym, kartografem, ilustratorem i rytownikiem miedzi. Był synem kupca Hansa Olofssona i Anny Eriksdotter (według niektórych źródeł rodzice obywatela Hansa Anderssona i Elliki Arvidsdotter), a od 1634 r. Poślubił Annę Larsdotter. Örnehufvud uczył się w szkole pisania i arytmetyki w Rostocku w latach 1617–1619, a następnie został pisarzem w biurze księcia Johana z Östergötland oraz w Kancelarii Królewskiej. Zrezygnował w 1624 roku, aby ćwiczyć rysunek i inżynierię pod dowództwem Gustava Bure’a pod Anders Bure. Został mianowany kapitanem fortyfikacji w 1625 roku i jednocześnie przyjął imię Czarny. Wydaje się, że podczas swojej pracy przy fortyfikacji sporządził mapę całej Smålandii pod nadzorem Biura, a także, jako inżynier Urzędu Generalberg, sporządził mapę kopalni Kopparberga. W 1626 r. Został wysłany jako „geographus” do wojska w Inflantach, ale w 1627 r. Przeniósł się do Prus, gdzie w 1628 r. Został dyrygentem wśród archaicznego ludu. Przygotował teraz mapę obszaru wokół Elbing, aw 1629 r. Wziął udział w spotkaniu w Stuhm, aw 1630 r. Został awansowany na inżyniera armii Gustawa Adolfa w Niemczech, a w tym samym roku ponownie zorganizował obóz wojskowy w Szczecinie. Następnie sporządził mapy Neumark i Uckermark, Ruppin, Prignitz i Vogtland, kierował egzekucją obozu warownego w Werben i brał udział w bitwie pod Lipskiem, na której wykonał rysunek, który stał się miedziorytem Matthäusa Meriana d.ä. Na początku 1632 roku, kiedy wydaje się, że Örnehufvud został mianowany generalnym kwatermistrzem, poprowadził umocnienie Moguncji, zaplanował twierdzę Gustavsburg i zorganizował ufortyfikowany obóz w Norymberdze. Po śmierci króla Örnehufvud służył najpierw pod panowaniem księcia Bernharda z Saksonii-Weimaru, a następnie w armii Dodo Knyphausena i brał udział w bitwie pod Oldendorf i wykonał jego rysunek, który również stał się miedziorytem. W 1634 r. Örnehufvud powrócił do Szwecji i został mianowany kwatermistrzem generalnym „öffwer fortyfikationserne”, ale został również dowodzony podczas obszernej wycieczki inspekcyjnej do Prus, Inflant, Ingermanlandu i Kexholms län i tam osiadł wszędzie tam, gdzie było to wymagane, nowe plany fortyfikacji i rozpoczął różne prace sporządził plan miasta z „zirlige gator” dla Kexholm. Po powrocie do Szwecji w 1635 r. Został pasowany na rycerza z imieniem Örnehufvud i otrzymał nowy przydział na kwatermistrza generalnego „przede wszystkim fortyfikacji”, jednak pod dowództwem generała artylerii. W tym samym czasie otrzymał jednak rozkaz towarzyszenia Lennartowi Torstensonowi do armii

Herb rodu Örnehufvud

Jakoba De la Gardie w Prusach, gdzie był zatrudniony jako kwatermistrz, ale jesienią tego samego roku towarzyszył Torstensonowi na Pomorzu, a następnie brał udział w kampanii Johana Banéra. Örnehufvud towarzyszył Axelowi Oxenstiernie w drodze powrotnej do Szwecji w 1636 r., Gdzie przygotował plany fortyfikacji Kalmar i Jönköping oraz uregulowania rud w Sztokholmie, a także zorganizował dzianie w miedzi rysunków kompanii wojennych Gustawa Adolfa, które wcześniej przeprowadził. Örnehufvud przygotował dalej plany fortyfikacji w Örebro, Göteborgu, Nya Kalmar na Kvarnholmen, Vänersborg i innych. opracował plany miejskie i zagospodarowania przestrzennego dla Vänersborg, Alingsås, Åmål, Norrköping, Nya Kalmar, Uppsala i Västerås, a także propozycje naprawy zamków w Lilla Edet oraz mapę archipelagu Göteborga. W 1641 roku fortyfikacje oddzieliły się od artylerii i utworzyły niezależny korpus bezpośrednio pod Kolegium Wojennym, z dowódcą Örnehufvudem. Następnie kontynuował opiekę nad fortyfikacjami, zwłaszcza w Göteborgu, gdzie zgodnie z jego planem zbudowano fort Ryssås. Kiedy w 1644 r. Wybuchła wojna z Danią, Örnehufvud otrzymał rozkaz służenia jako kwatermistrz generalny w armii Gustafa Horna i jako taki wydał „rozkaz Marchera” na to podczas włamania do Skåne, zbudował Hylte skany, przygotował mapę Skåne, odrestaurował i wzmocnił Helsingborg fortyfikacje po jej zdobyciu poprowadziły natarcie na Landskronę, a następnie na Laholm, a po zdobyciu tych miejsc wzmocniły swoje fortyfikacje i były częścią blokady Malmö, podczas której zginął. Na Bałtyku dwie róże wiatrów i wizerunki statków. Örnehufvud był równie znakomitym rysownikiem jak kartograf, aw „Atlasie głównym” C. Allarda znajdują się jego mapy Marka Brandenburga (cztery mapy). W swoich planach fortecznych Örnehufvud wprawdzie stosował głównie zasady szkoły holenderskiej, ale pokazują też kilka niezależnych pomysłów, zwłaszcza w układzie zasłon i często licznych przybudówkach. Jako pierwszy szef fortyfikacji dokonał pionierskiego wysiłku swoim talentem organizacyjnym i artystycznym. Jego rysunki z serii szwedzkich działań wojennych i oblężeń, których był świadkiem, nie odbiegają znacząco od szkiców bitewnych rysowanych przez artystów na kontynencie, ale wyróżnia je niezwykła wówczas precyzja odwzorowania krajobrazów. Kilka jego rysunków z bitew pod Breitenfeld i Lützen zostało ułożonych w miedzi przez Niemca Matthäusa Meriana dla Theatrum Europaeum i położyło podwaliny pod znaczącą tradycję w fortyfikacji, przedstawiając różne bitwy. Örnehufvud pracował i planował opublikowanie plakatu królewskiej kompanii wojennej, który został później ukończony przez kolejnego kwatermistrza generalnego. Wniósł również znaczący wkład jako nauczyciel fortyfikacji i urbanistyki, a jego najbardziej znanymi uczniami są Nikodemus Tessin. Większość zachowanych rysunków szwedzkich i niemieckich miejscowości znajduje się w Szwedzkiej Księdze Roślin z 1637 r. Przechowywanej w Archiwum Wojennym, ale duża część jego rysunków i szkiców niestety nie zachowała się. Na odwrocie na NW ołówkiem: „4191„, tekst: „EL MARQUEZ DE BRANDENB.„, na SW pod tekstem: „SAXO”, na E tekst: „EL MARQUEZADO ¦ DE ¦ BRANDENBURGO.„, Na ne NE numer strony: „15„, na SE pod tekstem: „Gg”, ołówkiem: „42 ¦ Gotho – Hondius„.

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: sygnatura nieregularna, kółka
Hydrografia: jeziora, rzeki, bagna
Siatka: kątowa (na Bałtyku)
Nazewnictwo: hydrografia, wyspy, państwa, prowincje, 2-st osiedla
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 10′ oznaczone graficznie w ramce wewnętrznej co 2′.
Ramka: zwykła, kolorowana
Format: r: 475×544, p: 477×546, a: 493×583

Kolekcja: Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00486-11819

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)