122. LA POLOGNE ¦ Dressée sur…

Skala 1:2450000; podziałki liniowe w kartuszu na S: „Echelle”, „Lieues Communes de Pologne„, „Liues de Prusse„, „Lieues d Ukraine„, „Lieues Comm. d’Allemagne„.

Miedzioryt czarno-biały, mapa ogólnogeograficzna.

(Atlas géographique et universal. Par Guillaume Delisle. Paris [1710-1730])

Mapa Polski G. de l’Isla (uważanego za ojca współczesnej kartografii) „geografa królewskiego”, członka Akademii Nauk w Paryżu, wydana po raz pierwszy w 1702 roku. Jest to przeróbka mapy Beauplana, przy jej opracowaniu de l’Isle korzystał z pomiarów geograficznych i astronomicznych polskiego uczonego J. Heveliusza i opisach Kanonika S. Starowolskiego. Tytuł Premier Geographe du Roy otrzymał autor w 1718. Mapa ukazała się prawdopodobnie w późniejszym wydaniu Atlas géographique… . Autor podał w tytułe adres swojej pracowni: „Quai del’Horologe”, w której pracował po 1708 roku. Johann Friedrich Hartknoch (ur. 28 września 1740 r. W Gołdapi, Prusy Wschodnie, † 1 kwietnia 1789 r. W Rydze) – starszy, aby odróżnić go od syna o tym samym nazwisku – był niemieckim wydawcą i handlarzem muzyki w okresie oświecenia. Johann Friedrich Hartknoch, syn organisty i muzyka miejskiego, studiował teologię na Uniwersytecie w Królewcu i dołączył do masonów w wieku 19 lat. Po studiach odbył praktykę jako księgarz wydawniczy u Johanna Jakoba Kantera w Królewcu, w 1762 przejął filię w Mitau, ale w 1765 roku założył własną firmę w Rydze i zbudował jedno z najbardziej szanowanych wydawnictw w Niemczech. Wreszcie, pomogły mu osobiste kontakty z osobistościami takimi jak Johann Gottfried Herder, z którym był bliskim przyjacielem od czasów studenckich, Johann Georg Hamann i Immanuel Kant. Pisma Kanta były publikowane niemal bez wyjątku przez Hartknocha od 1763 r., A także pisma Hamanna. Hartknoch, odnoszący sukcesy biznesmen, załatwił Herderowi pracę w szkole katedralnej w Rydze, a później sfinansował wycieczki przyjaciela. Hartknoch uważał siebie za genialnego motywatora dla swoich autorów i miał doskonałą znajomość sprzedaży. Był członkiem loży masońskiej w Rydze Zum Schwert. Hartknoch opublikował także prace Adolpha Freiherra Knigge, Ernsta Moritza Arndta, Antona Friedricha Büschinga, Theodora Körnera, Friedricha Laun’a, Arthura Schopenhauera, Christopha Augusta Tiedge’a, Friedricha Maximiliana Klingera, Johanna Gottfrieda Seume’a i wielu innych oraz niemieckie tłumaczenia dzieł obcojęzycznych , na przykład Jean-Jacques Rousseau i Louis-Philippe de Ségurs. Po 1767 roku Hartknoch wydał także serię druków muzycznych, prawdopodobnie ze względu na pochodzenie z rodziny muzyków, co uczyniło go najważniejszym wydawcą muzycznym w regionie bałtyckim. „Alicja w Krainie Czarów”, wydana w języku niemieckim przez J. F. Hartknocha Hartknoch miała wysokiej jakości druk drukowany w Lipsku przez partnera biznesowego Johanna Gottloba Immanuela Breitkopfa. Hartknoch opublikował najważniejszych kompozytorów regionu bałtyckiego, takich jak Johann Gottfried Müthel, Johann Gottfried Wilhelm Palschau, Johann Anton Preis, Christian Wilhelm Podbielski, Karl Gottlieb Richter, Franz Adam Feichtner, ale także Johann Friedrich Reichardt i Johann Christoph Friedrich Bach, z którymi prawdopodobnie spotkał się w 1775 roku. Hartknoch pracował również jako sprzedawca muzyki. W Bibliotece Państwowej w Berlinie znajdują się dwa katalogi sprzedaży z posiadłości Georga Poelchaua. Hartknoch nie miał jeszcze 49 lat, kiedy umarł. Wydawnictwo kontynuował syn Johann Friedrich Hartknoch (młodszy; * 27 lipca 1769 w Rydze; † 1819 w Pillnitz koło Drezna). Z powodu różnic z władzami rosyjskimi w 1803 roku wydawnictwo przeniosło się do Lipska. W 1868 roku William French przejął wydawnictwo Johann Friedrich Hartknoch. W 1869 roku Hartknoch opublikował Alicję w krainie czarów Lewisa Carrolla w niemieckim tłumaczeniu Antonie Zimmermann. W 1879 r. Główna część wydawnictwa trafiła do Ed. Wartigs Verlag (Ernst Hoppe) w Lipsku (założona 1865) ponad. Poszczególne prace trafiły do Otto Janke w Berlinie, H. A. Pierera w Altenburgu, Veit & Co. w Lipsku, Stuhrsche Buchhandlung w Berlinie i D. Soltau na północy. W kartuszu ślad wytartego napisu. Na NW poza ramka: „40”. Na odwrocie na SE ołówkiem: „Pologne ¦ Fr 60.- ¦ 355-„

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: kółka, sygnatura obrazkowa
Hydrografia: rzeki, jeziora,bagna
Siatka: geograficzna
Odwzorowanie: Stożkowe
Nazewnictwo: Hydrografia, góry, państwa, prowincje, 2-st. osiedla
Współrzędne Geograficzne: opisane między ramkami co 1°, oznaczone graficzniew ramce wewnętrznej co 10′
Ramka: zwykła
Format: r: 480×627, p: 491×642, a: 517×735

Kolekcja: Tadeusz Szmitkowski

Nr katalogu CRP: 00279-11446

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)