9. Delineatio Generalis. ¦ CAMPORUM DESERTORUM…

Skala 1:2000000; skala przybliżona, podziałki liniowe: „Schalæ„, „Milliaria Ocrenica„, „M. Polonica„, „M. Germanica„, „Leucæ Gallicæ„, „M. Italica„, „M. Moscovitica„

Akwaforta czarno-biała, mapa ogólnogeograficzna

Atlante Polonico (Theatrum Poloniae)

Mapa generalna Ukrainy wykonana przez Beauplana na podstawie jego wcześniejszego dzieła – mapy specjalnej. Mapę tą ukończył w 1647 roku i przekazał W. Hondiuszowi do wygrawerowania. W. Hondiusz, holenderski rytownik pracujący w Gdańsku , zasłynął przede wszystkim pracami wykonywanymi dla Beauplana. Wilhelm Hondius lub Willem Hondius lub Willem Hondt (łac. Gviliemvs Hondivs; Haga; ok. 1598–1652 lub 1658, Gdańsk) był flamandzkim kartografem, rytownikiem i artystą. Wilhelm był jednym z siedmiorga dzieci Hendrika Hondiusa Starszego i Sary Jaandochter. Jego ojciec był jednym z najsłynniejszych wydawców flamandzkich początku XVII wieku. Możliwe jest rodzinne powiązanie ze znaną rodziną flamandzkich kartografów z Amsterdamu Hondius, ale takie powiązanie nie zostało jeszcze potwierdzone. Wilhelm mógł być wnukiem słynnego wydawcy Judokusa Hondiusa. Nauczycielem Williama był jego ojciec, z którego warsztatu

wywodziło się wielu znanych rytowników. O umiejętnościach Wilhelma świadczy fakt, że znalazł się on w gronie mistrzów zaproszonych przez Van Dycka do pracy nad jego galerią portretów znanych współczesnych postaci. „Ikonografia”, zawierająca 80 portretów władców i mężów stanu, poetów i naukowców, artystów i mecenasów, została opublikowana przez wydawcę z Antwerpii Martina van den Ende, teścia Wilhelma. Prawdopodobnie w tym samym czasie Van Dyck wykonał portret Hondiusa, a później wyrył go sam Hondius. Wśród prac Hondiusa był portret młodego polskiego szlachcica Janusza Radziwiłła, przyszłego wielkiego hetmana litewskiego, ówczesnego ambasadora nadzwyczajnego, który poinformował Anglię i Holandię o wyborze nowego polskiego króla Władysława IV. Możliwe, że zalecenie Radziwiłła doprowadziło później Hondiusa do Gdańska, aby wykonać rozkaz króla Władysława, i wyryć plan oblężenia Smoleńska w czasie wojny smoleńskiej w latach 1632-1634. W 1636 r. Wilhelm odwiedził Gdańsk w Rzeczypospolitej, a w 1641 r. Przeniósł się tam z Hagi w poszukiwaniu lepszego życia. Wilhelma wspierał dwór króla Władysława IV Wazy. Portretowe grawerowanie map, typowe dla tradycji rodzinnej, zostało dodane do prac portretowych. Udany epizod smoleński całej kompanii wcielił się w postać króla. Hondius przybył do Gdańska po wydarzeniach i choć rzadko korzystał z cudzych projektów i pracował głównie nad własnymi rysunkami, musiał skorzystać ze szkiców kartografa Johanna Plaitnera oraz opisu wydarzeń przez sekretarza i historyka królewskiego, śląskiego poetę Ortti. W 1636 r. Sporządzono olbrzymi plan, wygrawerowany na 16 planszach, na którym odtworzono cały przebieg oblężenia, poszczególne potyczki i bitwy, portrety uczestników imprezy, a zwłaszcza samego króla. W Gdańsku Hondiusz pracował dla dwóch królów – Władysława IV i Jana Kazimierza, otrzymał tytuł nadwornego rytownika i związane z nim przywileje. Wykonał liczne portrety – królów, magnatów, gubernatorów, kanclerzy, burmistrzów, mieszczan, naukowców. Współpracował ze słynnym astronomem Janem Hevelem i wykonał kilka tabel do swojego katalogu gwiazd. Oprócz planów Smoleńska wygrawerował również sporządzoną przez teologa Danyło Zwickera mapę Polesia, plany kopalni soli w Wieliczce, ozdobione wieloma scenami domowymi. Hondius zmarł w Gdańsku podczas pracy nad dużą mapą Polski („Theatrum Poloniae”) przedstawiającą rzadkie rośliny i zwierzęta. Po 1652 r. Nie znaleziono o nim żadnych informacji, chociaż możliwe jest, że żył do 1658 r. Hondius stworzył kilka mistrzowskich rzeźb, najwyraźniej zaczerpniętych z natury, portretów hetmana Bohdana Chmielnickiego (niektórzy badacze mówią o trzech portretach). W 1651 roku Hondiusz wykonał rycinę, która stała się najsłynniejszym portretem życiowym hetmana B. Chmielnickiego „Bohdan Chmielnicki Exercitus Zaporovieñ. Præfectus, Belli Servilis Autor Rebelliumq. Cosaccorum et Plebis Ukrayneń Dux” („Bohdan Chmielnicki. Naczelny Wódz Wojsk Zaporoskich, Chlopski inicjator wojny, powstańcze Kozacy i lud księcia ukraińskiego”). 24 grudnia 2015 roku Narodowy Bank Ukrainy wprowadził do obiegu pamiątkową monetę „Bogdan Chmielnicki”. Grawer autorstwa flamandzkiego kartografa, rytownika, artysty Wilhelma Hondiusa (1651): Na rewersie na lustrzanym tle wklęsłej powierzchni monety przedstawiono: po lewej – portret Bohdana Chmielnickiego Hondiusa (1651), po prawej – centralny fragment flagi hetmańskiej z inicjałami i skrótem tytułu hetmana, u dołu w półkolu napis BOHDAN KHMELNYTSKY. powrót do domu z Ukrainy pod koniec marca 1647 r. Ogólną mapę Ukrainy bez obrazu Półwyspu Krymskiego wydano w 1648 r. Guillaume Boplan służył w polskiej służbie od początku lat trzydziestych do 1647 r., głównie na Ukrainie. w 1637 r. –1638 wziął udział w wyprawie Koniecpolskiego przeciwko Pawliukowi i Ostryanytsia. i ryciny map Ukrainy. Były to mapy ozdobione herbami i rysunkami z postaciami żołnierzy ukraińskich, polskich i tureckich. * 1650 „Specjalna (topograficzna) mapa Ukrainy” Guillaume Boplan. Pełna nazwa: «Delineatio specialis et dokładna Ukrainae. Cum suis Palat. Na SW pod kartuszem tytułowym tekst: „Cum Privilegio S. R. Mtis Polonia et: ¦ S. R. Mtis Sculpt: Guilhelmus Hondius Fecit. Gedani. 1648.„, w treści cztery teksty historyczne: „Le Graveur au Lecteur…„, „V. Sub hoc Signo...„, „NB¦ Tractus ille… „, „Chaleographus lectori…„, na NE w treści legenda 18 elementów antropo- i fizycznogeograficznych w kartuszu z aniołkami: „Signorum vel Caracterum declaratio„, opisane strony świata: Meridies, Septentrio, Occidens, Oriens., mapa wykonana w orientacji południowej. Na odwrocie na SE ołówkiem: „Beauplan„, „Gdansk 1548 ¦ 1 wyd. ¦ Cenna mapa„.

Rzeźba: kopczyki
Osiedla:  4-st sygnatura, kółka
Hydrografia: rzeki, jeziora, bagna
Komunikacja: drogi, szlaki wędrowne
Nazewnictwo: hydrografia, państwa, prowincje, makroregiony, 3-st osiedla
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 1°, oznaczone graficznie w ramce wewnętrznej co 6′ na W i na E, co 12′ na S i na N.
Ramka: zwykła
Format: r: 427×553, p: 430×555, a: 432×559

Kolekcja: Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00625/05035

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)