6. TAVRICA CHERSONESUS, ¦ Nostra ætate…

Skala 1:2300000; skala przybliżona, podziałka liniowa: „Milliaria Germanica„

Miedzioryt czarno-biały, mapa ogólnogeograficzna.

Hendrik Hondius, Joannes Janssonius. Atlas Novus sive Theatrum Orbis Terrarum… In tres tomos distinctus. Amsterdami 1644-1645 apod Joannem Janssonium.

Przeróbka mapy południowej Ukrainy G. Mercatora opracowana prawdopodobnie przez J. Janssoniusa, wykonana przez H. Hondiusza i zamieszczana w kilku wydaniach ich wspólnego atlasu. Johannes Janssonius (Jan Jansz.; Wymieniany również jako Ioannis, Io (h) annem; Ianssonii, Ianßonium lub Joannem Janssonium (Juniorem), itp.) (Arnhem, 1588 – Amsterdam, lipiec 1664) był holenderskim kartografem, drukarzem i wydawcą. Janssonius urodził się w Arnhem jako syn Jana Jansza, tam drukarza i wydawcy. W młodym wieku przeniósł się do Amsterdamu, ówczesnego centrum druku i handlu mapami. W 1612 roku poślubił Elisabeth Hondius, córkę Jodokusa Hondiusa. Elisabeth zmarła w 1627 roku, a Janssonius ożenił się ponownie z Elisabeth Carlier w 1629 roku. Poszedł do pracy dla swojego teścia, a po jego śmierci kontynuował wydawnictwo razem z Henricusem Hondiusem (synem). Zostało to rozwinięte w jednym z największych w tamtych czasach. Były oddziały m.in. w Berlinie, Frankfurcie, Genewie, Lyonie i Sztokholmie. Pod kierownictwem Janssoniusa Atlas Novus. Mapa Ukrainy z Krymem; oprac. Willem Janszoon Blaeu, Amsterdam, ok. 1640; verso czyste; miedz. kolor., st. bdb., niewielkie rozdarcie w dolnej części złożenia atlasowego; wym. płyty: 502×382 mm; tyt. w prawym górnym rogu, w kartuszu zwijanym: TAVRICA CHERSONESVS, Nostra aetate PRZECOPSCA, et GAZARA dicitur. Dla europejskich twórców epoki nowożytnej, do jakich zaliczał się W. Bleau świat antyczny wcale nie przeminął. Na mapie widnieje starożytna nazwa Krymu – Tavrica Chersonesvs, po polsku „Chersonez Taurydzki”. Nazwa ta odróżniała go od drugiego Chersonezu, zwanego Trackim, dziś półwyspu Gallipoli w europejskiej części Turcji. Bleau nie byłby sobą, gdyby nie zamieścił w swojej pracy właśnie antycznego wariantu nazwy półwyspu. Mapa wyjaśnia przy tym, co działo się z Chersonezem Taurydzkim do czasów współczesnych autorowi. Podzielił go widoczną na mapie granicą na Przecopsca i Gazara. Ta ostatnia znana jest również jako Gazaria, czyli związek kolonii włoskiej Genui leżących na północnym wybrzeżu Morza Czarnego oraz dzisiejszej Rumunii. Istniały one ponad 200 lat: od 1261 do 1475 r., kiedy stolicę Gazarii, Kaffę (zwaną w starożytności Teodozją) opanowali Turcy Osmańscy. U schyłku istnienia Kaffa cieszyła się protektoratem Kazimierza Jagiellończyka. Północną część Krymu i terytorium na północ Bleau nazwał Krimea seu Tartaria Przekopensis. To nic innego, jak państwo Tatarów krymskich. Wyrysował jego granice: dolny bieg Dniestru, do ujścia rzeki Worskli i dalej z biegiem Donu do Azowa. Przecopsc to zaś wąski przesmyk z Krymu na północ, na którym Tatarzy wybudowali twierdzę – dziś Perekop. Dolny Dniestr stanowił granicę między Besarabią a Podolem.

Rzeźba: kopczyki skalowane
Osiedla: sygnatura nieregularna
Hydrografia: rzeki, jeziora, bagna
Nazewnictwo: hydrografia, państwa, prowincje, 2-st osiedla
Współrzędne geograficzne: opisane między ramkami co 1°, oznaczone graficznie w ramce wewnętrznej co 10′ na S i na N oraz co 5′ na E i na W
Ramka: zwykła, kolorowana
Format: r: 378×498, p: 383×503, a: 556×680

Kolekcja: Muzeum Polskie w Rappeswilu

Nr katalogu CRP: 01437X-38969

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)