3. PRUSSIÆ DESCRIPTIO¦ ante aliquot annos…

Skala 1:1300000; skala przybliżona, podziałka liniowa: „Scala miliarium„, na S w ramce.

Miedzioryt czarno-biały, mapa przeglądowa.

Thea¦trum ¦ Orbis ¦ Terrarum. kolofon: Apud Ægid. Coppendium Diesth, Antwerpiæ 1570

Prawa część – Prusy – podwójnej mapy Prus i Holsztynu, to znakomite wydrukowane dzieło na tej samej płycie, co w słynnym i przełomowym atlasie Orteliusa Theatrum Orbis Terrarum. Mapa po prawej stronie przedstawia Prusy i ich wybrzeże. Miasta o różnej wielkości są reprezentowane przez skupione budynki. Pojedynczy statek pływa po pobliskich morzach, co jest nawiązaniem do bogatego handlu, jaki istniał na tym obszarze. Tytuł oprawia prosty kartusz w wodzie. Podczas opracowywania map Ortelius korzystał ze wszystkich dostępnych źródeł. Byli wśród nich jego współcześni, jak Mercator, ale także inni uczeni z całej Europy. W przypadku mapy Holstein Ortelius oparł swoją pracę na wcześniejszej mapie autorstwa Petera Boekela. Boekel sporządził mapę Ditmarschen zwaną „Beschribung vom landt zu Ditmers” w 1559 roku. Na mapie Prus Ortelius wykorzystał prace Heinricha Zella, matematyka i kosmografa z Kolonii. Zell współpracował z Mikołajem Kopernikiem w latach 1539-41, a następnie podróżował po Prusach, tworząc czterostronicową mapę obszaru, która została opublikowana w Norymberdze w 1542 roku i wyrytowana przez grawera niemieckiego Johanna Clura. Mapa ta została następnie wykorzystana jako podstawa do innych map Prus. Poza Orteliusem mapa Zella była również używana przez Münstera (1550, Cosmographia), Casper Henneberger (początek 1576) i de Jode (1578, terrarium Speculum Orbis). Podwójna tablica map Orteliusa pojawiła się w pierwszej edycji Theatrum Orbis Terrarum. Występował w atlasie do lat 80-tych XV wieku. Abraham Ortelius jest prawdopodobnie najbardziej znanym i najczęściej zbieranym ze wszystkich szesnastowiecznych twórców map. Ortelius rozpoczął swoją karierę jako grawer map. W 1547 r. Wstąpił do cechu św. Łukasza w Antwerpii jako afsetter van Karten. Jego wczesna kariera była biznesmenem, a większość jego podróży przed 1560 r. Miała charakter komercyjny. W 1560 r., Podróżując z Gerardem Mercatorem do Trewiru, Lotaryngii i Poitiers, wydaje się, że przyciągnął go, głównie wpływ Mercatora, do kariery naukowego geografa. Od tego momentu poświęcił się kompilacji swojego Theatrum Orbis Terrarum (Teatr Świata), który stał się pierwszym nowoczesnym atlasem. W 1564 roku ukończył swoją „mappemonde”, ośmiostronicową mapę świata. Jedyna zachowana kopia tej wielkiej mapy znajduje się w bibliotece Uniwersytetu w Bazylei. Ortelius opublikował również mapę Egiptu w 1565 roku, plan Brittenburga Zamek na wybrzeżu Niderlandów i mapa Azji sprzed 1570 r. 20 maja 1570 r. Theatrum Orbis Terrarum Orteliusa po raz pierwszy ukazało się w wydaniu 53 map. Do czasu jego śmierci w 1598 r. Wydano 25 wydań, w tym w językach łacińskim, włoskim, niemieckim, francuskim i holenderskim. którego wydanie zostało wydane w 1612 r. Większość map w Ortelius Theatrum pochodzi z prac wielu innych twórców map z całego świata; listę 87 autorów podaje sam Ortelius. W 1573 r. Ortelius opublikował siedemnaście dodatkowych map pod tytułem Additamentum Theatri Orb jest Terrarum. W 1575 r. Został mianowany geografem królowi Hiszpanii Filipowi II na polecenie Ariasa Montanusa, który poręczył za jego ortodoksję (jego rodzina już w 1535 r. Była podejrzana o protestantyzm). W 1578 r. Położył podwaliny pod krytyczne podejście do starożytnej geografii w swoim Synonymia geographica (wydanym przez prasę Plantin w Antwerpii i wydanym ponownie jako Thesaurus geographicus w 1596 r.). W 1584 r. Wydał Nomenclator Ptolemaicus, Parergon (serię map ilustrujących historię starożytną, sakralną i świecką). Pod koniec życia pomagał Welserowi w wydaniu Tabeli Peutingera w 1598 r. Heinrich Zell († 1564) był początkowo kartografem, potem astronomem, a od 1557 do śmierci w 1564 bibliotekarzem Biblioteki Książęcej Pruskiej Pałacowej w Królewcu. W swoich publikacjach Zell często łaciński swoje imię na Henricus Zellius lub Zeel (l) ius. Czasami używał także innych imion, takich jak Heilrich (nas) lub Agrippinus. Jako uczeń Sebastiana Münstera, siostrzeńca strasburskiej pary teologów Matthäusa Zell i Kathariny Schütz-Zell oraz krewnego norymberskiego kartografa i rzeźbiarza Christopha Zella, przyjechał z Retykiem do Mikołaja Kopernika we Frauenburgu w 1539 roku i wspierał go w wydaniu Narratio prima, które odbyło się w Gdańsku. W 1555 r. Zell wszedł na służbę księcia Albrechta pruskiego, a dwa lata później objął stanowisko książęcego bibliotekarza pałacowego. W czasie pobytu na zamku w Królewcu Zell stworzył nowy katalog lokalizacji. Ponieważ stworzył mapę Europy już w 1533 r., Stworzył mapę Prus w 1542 r., Opartą na pracach przygotowawczych Aleksandra Scultetusa, Kopernika i Retyka i opublikowaną przez Münstera, Abrahama Orteliusa i Caspara Schütza. Mapa Niemiec w czterech drzeworytach, a następnie w 1560 r. Z opisem Ziemi Teutsche Ein neuwe und eygentlich. Według biografii Kopernika autorstwa Pierre’a Gassendiego z 1654 r. Znał on swoje główne dzieło De revolutionibus orbium coelestium, opublikowane w 1543 r., I był wczesnym naśladowcą jego poglądu na świat. Kartusz tytułowy, prawa część arkusza, na brakującej części mapa ujścia Łaby pt: „Thiet=¦MarSiæ…Typvs. Ayctore Petro Boeckel”, na jej odwrocie tekst: „Thietmarisia… Prussia…”. Na N ołówkiem: „Danzig”, „30”,na S pod ramka ołówkiem: „Ortelius”, „Zello”, opisane strony świata: Septentrio, Meridies, Oriens, Occidens, na odwrocie ołówkiem: „20”.

Rzeźba: kopczyki
Osiedla: sygn. nieregularna, kółka
Hydrografia: rzeki i jeziora
Nazewnictwo: hydrografia, prowincje, państwa, 2-st. osiedla
Ramka: zwykła
Format:  r: 302×194, p: 303x?, a: 420×284

Kolekcja: Roman Umiastowski

Nr katalogu CRP: 00109/04948

ⓒ Piotr Maria Mojski (B. de Weydenthal)